Mavzu: fuqorolik jamiyatini qurush –strategik maqsad reja: I. Kirish II. Asosiy qism

O'zbekistonda demokratik fuqarolik jamiyatini shakllantirishning bosqichlari va xususiyatlari. Fuqarolarning o'zini o'zi boshqarish organlari

Har qanday jamiyatning ma'naviy qiyofasi ayni shu jamiyat tizimi, uning qanday g'oyalarga va maqsadlarga ergashayotgani, qanday tafakkur asosida qaror topayotgani bilan bog'liq. O'zbekiston tanlagan yo'l inson manfaatlari to'la himoya qilingan, uning haq-huquqlari har tomonlama kafolatlangan demokratik, fuqarolik jamiyatini shakllantirish yo'lidir.

O'zbekiston demokratik, fuqarolik jamiyatini barpo etish yo'lini tanlar ekan, jamiyatni demokratlashtirish jarayonining dastlabki bosqichi – siyosiy sohani erkinlashtirish sharoitida fuqarolarni ayni demokratik jarayonlarning faol ishtirokchisi, uning faol himoyachisi sifatida tayyorlash vaqt talab etadigan o'ta murakkab masaladir.

O'zbekiston demokratik fuqarolik jamiyatini barpo etish yo'lini tanlar ekan, inson ongi va qalbidagi mustamlakachilik davri bilan bog'liq bo'lgan barcha illatlarni isloh qilish, tirik, mavjud insonni “yangi”lash, ma'naviy-ruhiy “ta'mirlash” kabi yo'ldan bordi. Bu har qanday davlatdan juda katta siyosiy qudrat, siyosiy madaniyat va siyosiy iroda talab etadigan buyuk hodisadir.

Zero, mamlakatimizdagi siyosiy islohotlarning muhim ahamiyati shundaki, hozirda demokratik fuqarolik jamiyatini shakllantirish niyatini yuksaltirish, demokratiyaning eng muhim tomonilarini hayotga tadbiq etish uchun barcha shart-sharoitlar yaratildi. Endilikda fuqarolar o'zlarining siyosiy iroda va manfaatlarini ifodalaydigan jamoat tashkilotlari faoliyati vositasida yoki bevosita siyosiy qaror qabul qilish jarayonida ishtirok etishlari zarur. Mustaqillik davridagi tajribalarni,

O'zbekistonda fuqarolik jamiyatini barpo etishning o'ziga xos xususiyatlarini, yutuq va kamchiliklarini hamda etakchi xorijiy mamlakatlar tajribalarini chuqur tahlil etgan holda “Ma'lumki, har qanday jamiyatda ham demokratiya qay darajada ekanligini belgilovchi kamida uchta mezon bor. Bular – xalqning qarorlar qabul qilish jarayonlaridan qanchalik xabardorligi, hukumat qarorlari xalq tomonidan qanchalik nazorat qilinishi, oddiy fuqarolarning davlatni boshqarishda qanchalik ishtirok etishidi.

Biz adolatli, demokratik jamiyat qurmoqchi ekanmiz, bir haqiqatni aslo yoddan chiqarmaylik: tepadan turib, maxsus farmon yoki dekret bilan jamiyatda adolat va demokratiyani o'rnatib bo'lmaydi. Bu barchaning birdek ishtiroki, birinchi navbatda, peshqadam ziyolilarimiz, turli siyosiy partiyalar, jamoat tashkilotlari namoyondalarining, mas'ul xizmatchilarining g'ayrati, jasorati, aql-zakovati bilan ro'yobga chiqadagina murakaab ishdir”⁹⁷, deb ta'kidlaydi Prezident Islom Karimov.

Ko'rinib turibdiki, fuqarolar o'z siyosiy faolliklarini yuksaltirishi, yuqoridan qabul qilinadigan qarorlar qabul qilishda bevosita yoki o'z guruhlari manfaatlari vositasida keng ishtirok etishi mamlakatda adolatli, demokratik fuqarolik jamiyati qurishning kafolatlaridan biridir.

Umuman, Yurtboshimiz I.A.Karimov «O'zbekiston iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirish yo'lida» kitobida fuqarolik jamiyati shakllanishining asosiy bosqichlari va bu jamiyatga mos siyosiy-iqtisodiy islohotlar o'tkazish yo'llarini, bu murakkab va mashaqqatli yo'lda erishilgan yutuqlar va kamchiliklarni ham birma-bir oqilona ko'rsatadi. Ayni paytda, Yurtboshimiz erkin ochiq fuqarolik jamiyatini shakllantirish sharoitida bozor iqtisodiyoti munosabatlarini izchil amalga oshirish, davlat va jamiyat qurilishini erkinlashtirish, nodavlat, jamoat tuzilmalari va uyushmalarini rivojlantirish, fuqarolik jamiyati institutlarining faoliyat ko'rsatish vazifalarini ham belgilab berdi.

Shuningdek, I.A.Karimov «O'zbekiston XXI asrga intilmoqda», «Ozod va obod Vatan, erkin va farovon hayot - pirovard maqsadimiz», «O'zbekistonda demokratik o'zgarishlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyati asoslarini shakllantirishning asosiy yo'nalishlari» asarlarida hokimiyat vakolatlarini nodavlat hamda jamoat tashkilotlariga fuqarolarni o'zini o'zi boshqarish organlariga bosqichma-bosqich o'tkaza borish, ularninghaq-huquqlari va erkinliklarini muhofaza etishni kuchaytirish ko'rsatib berildi.

Prezidentimiz I.A.Karimov mazkur asarlarida, demokratik fuqarolik jamiyati shakllanishining asosiy bosqichlarini tavsiflashda jahon tajribasi, O'zbekistonning o'ziga xos milliy xususiyatlari, imkoniyatlari va shart-sharoitlarini asos qilib olganligi ibratlidir.