Mavzu: Fotometrik kattaliklar

Yorug‘lik kuchi birligi kandela (kd). Hozir tilga olingan yorug‘lik etalonining yuzidan normal yo‘nalishda chiqayotgan yorug‘lik kuchining qismiga teng. Oldin yorug‘lik kuchining birligi sham bulib, u 1,005 kd ga teng edi.
Yorug‘lik oqimi birligi lyumen (лм). U1 kd li yorug‘lik manbaining 1 steradian fazoviy burchak ichiga yuboradigan oqimidir. Agar manbaning har qanday yo‘nalishi bo‘yicha yorug‘lik kuchi 1 kd ga teng bo‘lsa, u holda manba 4 лм=12,5 лм ga teng to‘la yorug‘lik oqimi beradi. Yangi yorug‘lik etaloni normal yo‘nalish bo‘yicha 1 sm² dan 60 лм/ср ga teng oqim beradi.
Yoritilganlik birligi lyuks (лк) bo‘lib, u 1 m² yuzaga tekis taqsimlangan 1 лм oqimga mos keladigan yoritilganlikdir:
1 лк =1 лм/1м².
Shunday qilib 1 лк - markazida barcha tomonga tekis nurlanadigan 1 kd li manba joylashgan va radiusi 1 m bo‘lgan shar sirtida hosil qilinadigan yoritilganlikdir.
Yorituvchanlik xuddi yoritilganlik kabi лм/м² hisobida ifodalanadi. Biroq bu yerda bu kattalik olinayotgan oqimga emas, balki chiqayotgan oqimga tegishli.
Ravshanlik В birligi sifatida o‘ziga perpendikulyar yo‘nalishda har bir kvadrat metrdan 1 kd yorug‘lik kuchi beradigan yuzaning ravshanligi olinadi. Shunday qilib, ravshanlik birligi kvadrat metrga kandela bo‘ladi kd/м².
Ilmiy adabiyotlarda quyida sanab o‘tilgan boshqa birliklar ham ishlatiladi:

Nomi	Belgisi	kd/м^2 hisobidagi qiymati
Нit	Nt	1
Stиlб	Sб	10^4
Аpostиlб	Аsб	1/
Lаmбеrt	Lб	10^4/

Nit, ravshanki, kd/m² ning boshqacha nomi. Stilben har bir kvadrat santimetridan 1 kd yorug‘lik kuchi beradigan yuzaning ravshanligiga mos keladi. Apostilb va lambert kattaliklar fizik jihatdan sirtida ma’lum yoritilganlik hosil qilingan ideal sochgichning ravshanligini bildiradi.