«O‘zqishloqxo‘jalikkimyo» XAJning huquqiy asoslari. Qishloq xo‘jalik
korxonalariga mineral o‘g‘it, organik o‘g‘it va o‘simliklarni himoya qilish
kimyoviy vositalarini yetkazib berish va servis xizmatlari ko‘rsatish 2004-
yilgacha «O‘zqishloqxo‘jalikkimyo» hududiy aksiyadorlik kompaniyasi va
ularning viloyat, tuman va tumanlararo birlashmalari zimmasida edi.
Mineral o‘g‘itlar va o‘simliklarni himoya qilish, kimyoviy vositalarni ishlab
chiqarish va sotilishini yaxlit tuzilmasini yaratish, ularning qishloq xo‘jaligiga
yetkazib berilganligi uchun hisob-kitoblarning o‘z vaqtida va to‘liq amalga
oshirilishini ta’minlash, hududiy agrokimyo xizmatlarining mas’uliyatini
oshirish, ular va ishlab chiqarish korxonalari o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlarni
yaxshilash maqsadida, 2004-yil 23-yanvarda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar
Mahkamasining «Kimyo sanoati korxonalarini boshqarish tuzilmasini
takomillashtirish va qishloq xo‘jaligiga agrokimyo xizmati ko‘rsatishni
yaxshilash chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi Qarori qabul qilindi.
Bu Qarorga ko‘ra, «Qishloqxo‘jalikkimyo» DAK tugatildi. «Qishloq-
xo‘jalikkimyo» hududiy aksiyadorlik birlashmalari «O‘zkimyosanoat» DAK
tarkibiga berilib, «Qishloqxo‘jalikkimyo» hududiy aksiyadorlik jamiyatlariga
aylantirildi. «Qishloqxo‘jalikkimyo» hududiy aksiyadorlik jamiyatlarining
vazifasi qilib quyidagilar belgilab berildi:
• o‘z tumanlararo va tuman filiallari orqali tegishli hudud bo‘yicha haqiqiy
talabni o‘rganishni buyurtmanomalarda umumlashtirish hamda pirovard
iste’molchilar – qishloq xo‘jaligi ishlab chiqaruvchilari bilan mineral o‘g‘itlar va
o‘simliklarni kimyoviy himoya qilish vositalarining aniq turlarini yetkazib
berish yuzasidan shartnomalar tuzish;
• har yili 1-oktabrdan kechiktirmay, qishloq xo‘jaligi ishlab chiqaruvchi-
larining buyurtmanomalarini umumlashtirish asosida respublika viloyatlari
bo‘yicha mineral o‘g‘itlar va o‘simliklarni kimyoviy himoya qilish vositalariga
bo‘lgan ehtiyoj bashoratini shakllantirishni hamda mineral o‘g‘itlar va
o‘simliklarni kimyoviy himoya qilish vositalarini ishlab chiqaruvchi
korxonalarida ishlab chiqarish bo‘yicha kelgusi yil dasturini o‘z vaqtida
tayyorlash uchun «O‘zkimyosanoat» DAKga taqdim etadi;
2004-yildan boshlab ishlab chiqaruvchi korxonalar tomonidan mineral
o‘g‘itlarning asosiy turlarini va defoliyentlarni ulgurji sotish yuzasidan tashkil
etiladigan yarmarka savdolarida «Qishloqxo‘jalikkimyo» hududiy aksiyadorlik
jamiyatlari ulgurji xaridorlar sifatida ishtirok etadilar.
«O‘zkimyosanoat» DAKning mineral o‘g‘itlar ishlab chiqaruvchi
korxonalari tomonidan vositachilik shartnomalari bo‘yicha va
«Qishloqxo‘jalikkimyo» hududiy aksiyadorlik jamiyatlarining omborlarida
javobgarlik ostida saqlash uchun mineral o‘g‘itlar jo‘natish taqiqlangani uchun,
«O‘zkimyosanoat» DAK tarkibiga kiruvchi mineral o‘g‘it ishlab chiqaruvchi
korxonalarga maxsus jihozlangan omborxonalar ajratib berildi. Shuningdek,
yuqoridagi qarorga binoan «Qishloqxo‘jalikkimyo» hududiy aksiyadorlik
jamiyatlarining chakana savdo tarmog‘i orqali dehqon va fermer xo‘jaliklariga
sotiladigan mineral o‘g‘itlar va kimyoviy preparatlarga qo‘shilgan qiymat solig‘ining
olib tashlanishi «Qishloqxo‘jalikkimyo» hududiy aksiyadorlik jamiyatining huquqiy
asosini kuchaytirdi.
Fermer xo‘jaligida marketing xizmatini tashkil etish
Fermer xo‘jaligining ishlab chiqarish samaradorligiga ta’sir etuvchi omillar ikki
guruhga: ishlab chiqarish va bozor munosabatlariga bo‘linadi. Ishlab chiqarish
omillariga yer, suv, mehnat resurslari, asosiy va aylanma vositalardan
foydalanishning samaradorligini oshirish va ishlab chiqarish xarajatlarini
kamaytirish kabi omillar kiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |