Mavzu: Fermer xo’jaliklari yer uchastkalarining kadastr pasportini

Dunyo yer fondi tarkibida O’zbekiston Respublikasi yer maydonlarining 

tavsifi. 

O’zbekiston  Respublikasi  yer  fondiga  tavsif  berishdan  oldin  dunyo  bo’yicha 

mavjud  bo’lgan  yer  maydonlari  to’g’risida  qisqacha  to’xtalib  o’tish  lozim. 

Rasmiy ma’lumotlarga asosan yer sharining umumiy maydoni 51,0 mlrd. ga deb 

e’tirof etiladi. Ushbu maydonning quruqlik qismi 14,8 mlrd. ga ni tashkil etadi. 

Shuning 1,4 mlrd. gasi doimiy muzliklar bilan qoplangan. Shunday ekan, amalda 

insoniyat tasarrufida  13,4  mlrd.  ga  yer  maydoni  qoladi.  Bugungi  kunda  ushbu 

maydonning  10,8  foizi,  ya’ni  1457  mln.  gasini  insonlar  tomonidan  bevosita 

foydalanilmoqda  va  turli  qishloq  xo’jalik  mahsulotlari  yetishtirishda  ishtirok 

etmoqda. Umumiy maydondan 2987 mln. gasi, ya’ni 22,3 foizi yaylovlar bilan 

band,  4041  mln.gasi  (30,1  foizi)  –  o’rmonlar  va  4907  mln.  ga  (36,8  foizi)  - 

boshqa  yerlar  bilan  band.  Dunyo  yer  maydonlari  miqdor  jihatidan  katta 

bo’lishiga  qaramasdan  qishloq  xo’jaligida  foydalanish  uchun  yerlarning 

o’zlashtirish darajasi unchalik katta emas (33,1 foizni tashkil etadi). Yerlarni eng 

yuqori  qishloq  xo’jalik  o’zlashtirilishi  Avstraliya  va  Okeaniyada  (59,8  foiz), 

---

undan kamroq Yevropada (48,7 foiz) va Osiyoda (35,4 foiz). Qishloq xo’jalik 

o’zlashtirilishi  Janubiy  Amerikada  pastroq  (25,1  foiz),  Shimoliy  va  Markaziy 

Amerikada (28,1 foiz). O’zbekiston Respublikasining yer fondi to’g’risida so’z 

yuritiladigan  bo’lsa  shuni  qayd  qilish  mumkinki,  «Yergeodezkadastr»  Davlat 

qo’mitasining  bergan  ma’lumotlariga  qaraganda,  2005  yil  01  yanvar  holati 

bo’yicha  mamlakatning  umumiy  yer  fondi  44410,3  ming  gani  tashkil  etadi. 

Ushbu maydonning 9,1 foizini, ya’ni 4056,2 gasini haydalma yerlar, 342,6 ming 

gasini  (0,8  foizi)  ko’p  yillik  daraxtzorlar,  22209,7  ming  gasini  (50,0  foizi) 

yaylovlar va pichanzorlar tashkil etadi.  

                             Fermer xo’jaligini tashkil etish tartibi 

•