Mavzu: eritmalar. Eruvchanlikva erigan moddaning massa ulushi

kristallogidratlar deyiladi
. 
Kristallogidratlar tarkibiga kiradigan suvga kristallizatsiya suvi deyiladi. 
Kristallogidratlarning tarkibi, undagi bir mol moddaga to’g’ri keladigan suv 
molekulalari soni (n) ko’rsatiladigan formulalar bilan ifodalanadi. 
Masalan: CuSO
4

5H
2
O– mis sul’fatning pentagidrati;
Na
2
SO
4

10H
2
O - natriy sulfatning dekagidrati; 
FeSO
4

7H
2
O - temir sul’fatning geptagidrati; 
SaCl
2

2H
2
O – kal’tsiy xloridning digidrati va h.k. 
Kristallogidratlardan kristallizatsiya suvini faqat moddalarni qizdirish yo’li 
bilangina yo’qotiladi: 
CuSO
4

5H
2
O 
CuSO
4
+5H
2
O
havorang 
rangsiz 
Suvsiz tuzlar ma’lum vaqtdan keyin ochiq havodagi suv bug’larini tortib oladi 
va kristallogidratlarga
 
aylanadi. 
CuSO
4
+5H
2
O 
CuSO
4

5H
2
O. 
rangsiz
havorang 
Tuzlarni kristallogidratlar hosil qilishga moyilliklari kattadir. Ko’pgina tuzlar 
tabiatda kristallogidratlar holida uchraydi.
CaSO
4

2H
2
O – tabiiy gips, 
Na
2
SO
4

10H
2
O – Glauber tuzi 
Sul’fat kislota tuzlarining ko’pchilik kristallogidratlariga (FeSO
4

7H
2
O, 
CuSO
4

5H
2
O, MgSO
4

7H
2
O…) kuporoslar ham deyiladi. 
Eritmalar kontsentratsiyasining ifodalanishi 
Eritmaning yoki erituvchining ma’lum og’irlik miqdorida yoki ma’lum 
hajmida erigan modda miqdori (mol) yoki massasi (g, kg) shu eritmaning 
kontsentratsiyasi deyiladi. 
Erigan moddaning kontsentratsiyasi katta bo’lgan eritmalar