Mavzu: Dizelning ta’minlash tizimi, tuzilishi va ishlashini o’rganish Ishdan maqsad

Havo tozalagichlar, kiritish va chiqarish truboprovodlari
turbokompressorlar.
Havo tozalagichlar. Chang dvigatelga tushganda moyga aralashadi. Dvigatelning ishqalanadigan detallarini tez yeyilishga olib keladigan obraziv qorishma hosil bo’ladi. Shu sababli yoqilg’i aralashmasi tayyorlashda ishlatiladigan havoni changdan yaxshi tozalash zarur. Buning uchun avto-traktor dvigatellari havo tozalagichlar bilan jihozlanadi.
Havo tozalagichlar havoni yukori darajada tozalashi bilan bir qatorda havoning silindrlarga yaxshi to’lishiga imkon beradigan bo’lishi lozim.
Havoni tozalash usullari - inersion, kontaktli va filtrlash, kobinirlangan.
Tozalash darajasini ko’tarish uchun bu usullarning har birida tozalovchi elementlarni ho’llash maqsadida moydan foydalanish mumkin. Bu usul qo’llanilsa nam usul deb yuritiladi.
Odatda bitta havo tozalagichda bir necha tozalash usuli qo’llaniladi. Bunday havo tozalagichlari kombinasiyali havo tozalagichlari deyiladi. Ular havoni yaxshi tozalaydi. Shu sababli ular eng ko’p tarqalgan.
A-01M, va D-240 dizellarda havoni quruq va xo’l inersion xamda xo’l filtrlab tozalash usullarda ishlaydigan kombinasiyalangan havo tozalagichlar o’rnatiladi. 7-rasm, a da shunday xavo tozalagich (D-240 dizeli) ko’rsatilgan. U quyidagicha ishlaydi.
Dizel silindrlarida yurgizish taktida hosil bo’lgan bosim pasayishi ta’sirida havo to’r 12 orkali quruk inersion tozalagichga so’riladi va gir-doblagich 8 kuraklari oralaridan o’tayotib, aylanma harakat qiladi. Markaz-dan qochirma kuchlar ta’siridan changning og’ir zarralari kallak 9 devori tomon otiladi va tirqish 10 orkali tashqariga chiqariladi. Bunday tozala-gichda havo bilan kirgan changning og’irligi jihatidan 60% gachasi tutib qolinadi. Havo spiral bo’yicha harakat qilib, katta tezlikda pastga qarab oqadi. Havo truba 5 dan chiqayotib olinma tub (poddon) 19 kosasi 20 dagi moyga uriladi.
Dizel ishlashi bilan tub kosasi 20 da moy bo’lmaydi, chunki dizel yurgizib yuborilishi bilan havo oqimi undan moyni siqib chiqaradi. Biroq tub 19 da moy sathi ko’tarilishi hisobiga kosa 20 ning ichi chetlaridan oqib tushgan moy bilan to’ladi. Kosa 20 ning yuqori qismida aylana bo’ylab joylashgan kichikroq oltita teshik, pastki qismida faqat bitta teshik bo’ladi.