Mavzu: dinning ibtidoiy shakillari

Fetishizm (portugalcha - «fetisho», frantsuztsa «fetish» so’zlaridan olingan bo’lib, «seќrli narsa» degan a’noni anglatadi.) - jonsiz narsalarni ђayritabiiy xususiyatga ega deb ishonish va ularga siђinishdir. Siђinish ob’ektlari, ya’ni fetishlar - tosh, tayoљ, daraxt, umuman ќar љanday buyum bo’lishi mumkin. Xullas, ishonuvchilar ђayritabiiy xususiyati bor deb faraz љilingan moddiy buyumlar fetish deb ataladi. Fetishizm tirik bo’lmagan, jonsiz predmetlarga siђinishdir.

Fetishizm seќrgarlikdan ko’ra diniy tasavvurning ancha murukkabroљ shaklidir. Bu murakkablik - diniy tasavvur shakllangan makonlardagi odamlarning dastlab ќar xil buyumlardan , toђ-toshlardan, daraxtlardan, keyinchalik esa tumor, sanam (but) va ќokazolardan ko’mak olishga umid boђlaganliklari bilan belgilanadi.

ђarbiy Afrikadagi xalљlarda daraxtlar, toshlar va boshљa predmetlarga siђinish keng tarљalgan edi. Bu xalљlarda fetishlarni, ya’ni iloќiylashtirilgan predmetlarni ќatto savalash, urish odati ќam tarљalgan. Ular o’zlari xoќlagan narsalarni yuzaga keltirishlarini talab љilib fetishlarga mix љoљљanlar.

Fetishizmning yana bir xususiyati shundaki, uning ko’rinishlari ќar љanday dinning mushtarak unsuriga aylanib ketgan. SHuning uchun ќam uning љoldiљlari ќar љanday dinda yashab kelmoљda.