Mavzu. Davlatlar turlari Reja: Davlat va «printsipal-agent» muammosi «SHartnomaviy» davlat tushunchasi

Byudjet taqchilligini moliyalash usuli

MB kreditlari, tashqi kreditlar, qimmatli qog’ozlar Xazina maajburiyatlari

5. Korruptsiya muammosi
Korruptsiya nazariyasining rivojlanishi davlatning iqtisodiyotdagi roli to’g’risidagi masalaga nisbatan yangicha yondashuvga misol bo’ladi va shu bilan birga nazariy jihatdan to’liq anglab yetilmagan tajribadan to’g’ridan-to’g’ri xulosa qilishning xavfliligini o’zida namoyon etadi.
Faqatgina 1970-yillarga kelib korruptsiyaning iqtisodiy muammo ekanligi anglab yetildi. Korruptsiya – bu nafaqat rivojlangan va o’tish iqtisodiyotiga ega bo’lgan mamlakatlarning, balki butun jahonning muammosi. 1-jadvalda iqtisodiy rivojlanish va jamiyatning demokratlashganlik darajasi bo’yicha mutlaqo turlicha bo’lgan 50 ta mamlakat bo’yicha korruptsiyalanish indeksi keltirilgan.
Korruptsiyalanish indeksi quyidagi qator omillarni baholash usullari yordamida hisoblab chiqilgan: yuridik qoidalarning ochiq-oydinligi, idoraviy tuzilmalarning yetukligi, erkinlashish darajasi, litsenziyalar olish va ro’xatdan o’tkazishning qiyinligi, sud tizimlarining samaradorligi, byurokratiyaning omilkorlik darajasi, fiskal tizimning samaradorligi va ochiq-oydinligi, bojxona ishining samaradorligi va h.k. Mamlakatning indeksi (noldan 10 gacha bo’lgan shkala bo’yicha) qanchalik yuqori bo’lsa, uning korruptsiyalanish darajasi shunchalik past bo’ladi.
1-jadval