Мавзу. Давлат хизматчиларининг таснифи

8-МАВЗУ.ДАВЛАТ ХИЗМАТЧИЛАРИНИНГ ТАСНИФИ


Ўзбекистон Республикасининг маъмурий-ҳуқуқий муносабатларини тартибга солувчи норматив- ҳуқуқий ҳужжатларини таҳлили давлат хизматчиларини муайян даражада таснифлашга имкон беради. Бироқ шуни айтиб ўтиш жоизки, бундай таснифлаш тўлиқ ёки мукаммал кўринишга эга бўлмайди. Давлат хизматчиларининг қуйида берилаётган таснифи назарий нуқтаи назарга эга.
Юридик адабиётларда давлат хизматчиларининг турли асосларга кўра гуруҳларга бўлиниши, яъни таснифланишини кўриш мумкин. Жумладан, Д.М.Овсянконинг фикрича давлат хизматчиларини қуйидагиларга бўлиш мумкин:

• 
  давлат ҳокимияти органларининг фаолият доирасига қараб давлат хизматчилари:
  

• 
  республика миқёсида ҳаракат қилувчи хизматчилар;
  
• 
  маҳаллий миқёсда ҳаракат қилувчи хизматчилар;
  

• 
  давлат хизматининг хусусиятларидан келиб чиққан ҳолда давлат хизматчиларини:
  

• 
  фуқаролик давлат хизматчилари;
  
• 
  ҳарбий давлат хизматчилари (масалан, ҳарбий хизматчилар, ички ишлар органлари хизматчилари);
  

• 
  ҳокимиятнинг бўлиниш принципидан келиб чиққан ҳолда давлат хизматчилари;
  

• 
  қонунчилик ҳокимияти органларининг хизматчилари;
  
• 
  ижро ҳокимияти органларининг хизматчилари;
  
• 
  суд ҳокимияти органларининг хизматчилари;
  

• 
  мансаб ваколатларининг ҳажмига кўра давлат хизматчилари:
  

• 
  мансабдор шахслар; мансабдор шахслар таркибига кирмайдиган бошқа хизматчилар;
  

► хизмат муддатининг давомийлигига кўра давлат хизматчиларини:

• 
  маълум бир муддатга тайинланадиган (сайланадиган) хизматчилар;
  
• 
  белгиланмаган муддатда тайинланган хизматчилар;
  
• 
  синов муддати билан тайинланган хизматчилар ва бошқаларга бўлинади¹.
  

Ю.Н.Старилов барча давлат хизматчиларининг қуйидаги асосий хусусиятларига қараб гуруҳларга бўлинишини кўрсатади:

• 
  давлат-хизмат ҳуқуқий муносабатларининг давом этишига қараб давлат хизматчиларни:
  

• 
  умрбод давлат лавозимига тайинланадиган хизматчилар;
  
• 
  маълум бир муддатга давлат лавозимига тайинланадиган хизматчилар, улар алоҳида ҳуқуқий ҳужжатлар билан ўрнатилади;
  
• 
  муддати белгиланмаган ҳолда давлат лавозимига тайинланадиган хизматчилар;
  
• 
  синов муддати белгиланган ҳолда давлат лавозимига тайинланадиган хизматчилар;
  

•