Mavzu byudjet−soliq (fiskal) sektori 1 “Davlat boshqaruv organlari” tushunchasi

d) Moliyalashtirish. 

Moliyalashtirish elementlarini prognozlashda asosiy e’tibor 3 ta asosiy komponentga 

qaratildi. 

−

 

tashqi moliyalashtirish; 

−

 

ichki bankdan tashqaridagi qarz; 

−

 

bank tizimidagi ichki qarzlar. 

Tashqi moliyalashtirish prognoziga kelsak, bu yerda asosiy holda qarzlar qoplanishi 

kerak. 

Shu  bilan  birga  bu  kо‘rsatkichlar  chet  el  kreditlari  prognozlarni  qoplashdagi  yangi 

kredit va tо‘lovlarga bog‘liq. 

Bu ma’lumot prognoz hisobida operatsiya kapitalining tо‘lov balansida aks ettirilgan. 

 

4.4. Davlat transfertlarning tahlili 

a) Soliq tushumlari. 

Soliq  turlarini  rejalashtirishda  soliq  bazalari  va  soliq  о‘rtasidagi  о‘zgarishlarni 

e’tiborga olish kerak. 

Soliq bazasi −  bu, soliq solinadigan о‘lchamdir.  

---

Soliq bazasi turlariga daromadlar, ish haqi va import hajmi kiradi. Soliq turlari – soliq 

solinadigan bazaga bog‘liq ravishda bо‘ladi. Har qaysi soliqlar belgilangan tartibda soliq 

bozoriga  mos  ravishda  bо‘lishi  shart.  Ammo  soliq  hujjatlarining  asosida  soliq  qonunlari 

turadi,  soliq  bazasini  aniqlash  murakkab.  Soliq  stavkalari  strukturasida  har  xil  elementlar 

uchun soliq ayrim hollarda qonun asosida ozod qilish. 

Soliq bazasi yuzasidan qonun hujjatlari qoidalarini  о‘zgartirish, ma’lumotlar yetarli 

bо‘lmaganda iqtisodiy prognozlar tayyorlashda  о‘lchamlardan foydalanish mumkin. Soliq 

bazasi  о‘lchamdagiga  yaqin  bо‘lishi  mumkin.  Ushbu  о‘lchamlardan  foydalanishda 

о‘zgaruvchi  sonlardan  boshqarish  uchun  mо‘ljallangan  davlat  kreditlari  berish  mablag‘ 

ajratish  kategoriyasiga  kiritiladi.  Defitsitning  umumiy  miqdorini  yoki  ijobiy  saldoni 

aniqlash uchun “SGF bо‘yicha qо‘llanma”ga asosan qarz tо‘lash uchun ushlab qolinadigan 

kreditlar kategoriyasi mablag‘ ajratish kategoriyasi bilan emas, balki xarajatlar kategoriyasi 

bilan birlashadi. 

Bu  munosabat  davlat  boshqaruv  idoralarining  kreditlar  berish  va  zayomlar  olish 

maqsadlari tо‘g‘ri kelmasligini kо‘rsatadi.