Mavzu: Bozor va uning tuzilishi Reja: Kirish

Mavzu: Bozor va uning tuzilishi
Reja:
Kirish

1. 
   Bozorning zarurligi.
   
2. 
   Bozor infratuzilmasi.
   
3. 
   Bozor funktsiyalari.
   
4. 
   Bozorning tarkibiy tuzilishi, bozor ko`lami.
   

Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati.


Kirish.
Bozor va uning tuzilishi, bozor iqtisodiyotining mazmuni, belgilari, uningafzallik va kamchilik tomonlarini o'rgangandan keyin endi bozor iqtisodiyotiga o'tishkerakmi yo'qmi, degan savol turadi. Hozirgi vaqtda ko'pchilik mamlakatlar boshqaiqtisodiy tizimlarga qaraganda bozor iqtisodi- yoti tizimi afzal deb, unga o'tmoqdalar.Bozor iqtisodiyotiga o'tish uchun maxsus o'tish davri zarur bo'lib, bu davrningmazmuni va asosiy belgilarini ko'rib chiqish maqsadga muvofiq hisoblanadi.
Butun insoniyat tarixining eng chuqur mexanizmi bu moddiy tovarlar ishlab chiqarishdir. Jamiyat faqat doimiy yangilanish va takrorlash orqali mavjud bo`lishi va rivojlanishi mumkin. Iqtisodiyot har qanday jamiyatning asosidir. Insoniyat har doim iqtisodiyotda yashagan va faqat shu asosda siyosat, din, fan, san`at mavjud bo`lishi mumkin edi.
Har qanday jamiyat uchta asosiy va o`zaro bog`liq iqtisodiy muammolarga duch keladi: nima ishlab chiqarish kerak? Qanday qilib ishlab chiqarish kerak? va kim uchun ishlab chiqarish kerak? Ushbu muammolarning yechimi jamiyatning moddiy ehtiyojlari cheklanmaganligi, boshqa tomondan esa iqtisodiy resurslar, ya`ni mahsulot ishlab chiqarish uchun mablag`lar cheklangan. Bunday sharoitda jamiyat resurslardan tejamli foydalanish bilan ehtiyojlarni to`laroq qondirishga harakat qiladi.
Iqtisodiy nazariyaning asosiy toifalaridan biri bu bozor. Bozor ko`p qirrali tushunchadir. Bozor iqtisodiyot nazariyasining ishlab chiqarish, taqsimlash, ayirboshlash va iste`mol kabi toifalari bilan chambarchas bog`liqdir. Ko`pincha "bozor" tushunchasi hamma bilganidek ishlatiladi va hech qanday izoh talab qilmaydi. Aslida, u bizning mamlakatimizda ham, chet elda ham juda ko`p turli xil talqinlarga ega.
O`zbekiston Respublikasi mustaqillikka erishganidan so`ng milliy iqtisodiyotimizda tub o`zgarishlar yuz bermoqda. Bozor iqtisodiyoti tizimiga bosqichma bosqich o`tishning “O`zbek modeli” ishlab chiqildi. Qisqa muddat ichida yurtimizda katta o`zgarishlar yuz berdi. Tadbirkorlarga keng imkoniyatlar yaratildi. Bozor iqtisodiyoti sharoitida tadbirkorlikni qonuniy va samarali tashkil etish uchun tadbirkorlarimiz bozor tushinchasi uning maqsad vazifalari, bozor infratuzilmasi, bozor mexanizmi bilan to`liq tanishib chiqishlari talab etiladi. Quyidagi kurs ishida bozorning vujudga kelishi, kishilik jamiyati uchun bozorning muhimligi xaqida yoritiladi. Hozirgi zamon nazariyalarida bozor iqtisodiyoti, deganda iqtisodiy xatti-harakatlarning erkin, mustaqil ravishda yuz berishi va ularning bozor mexanizmi orqali bir-biriga bog`lanib muvofiqlashuvi tushuniladi. Bozor iqtisodiyoti g`oyat ko`p qirrali va murakkab iqtisodiyotdir. U erkin tovar-pul munosabatlariga asoslangan, iqtisodiy monopolizmni inkor etuvchi, sotsial mo`ljalga, aholini ijtimoiy muhofaza qilish yo`nalishiga ega bo`lgan va boshqarilib turiluvchi iqtisodiyotdir. Bozor iqtisodiyotida bozor aloqalari butun tizimni, uning hamma bosqichlarini: ishlab chiqarish, ayirboshlash, taqsimlash va iste`mol jarayonlarini hamda iqtisodiy munosabatlarining barcha sub`ektlarini qamrab oladi. Bozor iqtisodiyoti sub`ektlari tarkibiga tadbirkorlar ham, o`z mehnatini sotuvchilar ham, pirovard iste`molchilar ham, ssuda kapitali egalari ham kiradi.
Davlatimiz rahbari Sh. Mirziyoyev ham bozor iqtisodiyoti haqida o`zining bir qancha fikrlarini bildirgan. Prezident Shavkat Mirziyoyev o`zining saylov oldi dasturida “Yangi O`zbekiston strategiyasi”da mamlakat boshlagan islohotlarni qat’iy davom ettirishini ma’lum qildi.
«Agar biz yurtimizda barqaror iqtisodiyot qurmoqchi bo‘lsak, dunyodagi rivojlangan mamlakatlar kabi boy va farovon yashamoqchi bo‘lsak, yuzaki emas, balki qanchalik qiyin va murakkab bo‘lmasin, haqiqiy bozor iqtisodiyotiga o‘tishimiz shart. Yagona yo‘limiz shu. Bu — Asosiy qonunimiz talabi. Boshqa yo‘l yo‘q. Biz boshlagan islohotlarimizni qat’iy davom ettiramiz va ular albatta o‘zining ijobiy natijasini beradi», — dedi Shavkat Mirziyoyev.
Shuningdek davlatimiz raxbari “Ochiq bozor – mahsulot sifatini oshirish, tannarxni pasaytirish, yangi texnologiyalar olib kelishga majbur qiladi, bozor islohotlarini jadal rivojlantiradi. 
Sodda qilib aytsak, jahon ishlab chiqarish zanjirlariga, dunyo bozori talablariga va iqtisodiy integratsiya jarayonlariga hamohang boʻlishimiz lozim” — deydi.