Mavzu: Bozor va uning tuzilishi Reja: Kirish

Bozor ko`lami.
Iqtisodiyot uchun bozor ko`lami g`oyat muhim, chunki bozor qanchalik keng bo`lsa, ishlab chiqarishning o`sishiga sharoit shunchalik muhayyo bo`ladi, ya`ni tovarlar o`z vaqtida sotiladi, kerakli resurslar sotib olinib, ishlab chiqarish davom etadi.
Bozor ko`lami — bu bozorning katta-kichikligi bo`lib, oldi-sotdining hajmi bilan o`lchanadi.
Bozorga chiqarilgan mahsulotning qanday qismini sotilishi bozorning tovarlilik darajasini bildiradi.
Вozorning ko`lami ishlab chiqarilgan mahsulot va xizmatlarning miqdoriga va ularning tovarlilik darajasiga to`g`ri proportsional bo`ladi.
Mahsulot va xizmatlar bozor uchun va o`zi uchun yaratiladi. Bular o`zi uchun qanchalik kam va bozor uchun qanchalik ko`p yaratilsa, bozor shunchalik keng bo`ladi. Shu sababli jami yaratilgan mahsulot bozor mahsulotidan farq qiladi. Bozor munosabati rivojlangan sari o`zi uchun ishlab chiqarish qisqaradi va bozor uchun ishlab chiqarish kengayadi.
Xulosalar:
Hozirgi davrda bozor iqtisodiyoti dunyoning ko`pchilik mamlakatlari uchun xos bo`lib, u turli mamlakatlarda har xil darajada va o`ziga xos xususiyatlar bilan amal qilmoqda va rivojlanmoqda. Xususan, O`zbekiston ham mustaqilligining ilk yillaridanoq bozor iqtisodiyotiga o`tishni o`z oldidagi muhim vazifalardan biri deb hisobladi. Bunda O`zbekiston o`zining o`ziga xos madaniy, tarixiy, iqtisodiy va tabiiy xususiyatlarini hamda bu yo`ldagi jahon tajribasini hisobga olgan holda revolyutsion to`ntarishlarsiz, ijtimoiy to`qnashuvlarsiz, ijtimoiy himoyani kuchaytirgan holda asta-sekinlik, lekin qat`iyatlilik bilan bosqichma -bosqich rivojlangan bozor iqtisodiyotiga o`tishdan iborat yo`lni tanladi.
Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev 2020-yilni mamlakatimizda “Ilm, maʼrifat va raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish yili” deb eʼlon qilib, bu borada katta ishlar amalga oshirildi. Bu esa yurtimizda bozor funksiyalaridan biri bo`lgan axborot funksiyasini yanada samarali yo`lga qo`yish uchun kata turtki bo`ldi. O`tgan yil mobaynida iqtisdiyotimizdagi o`zgarishlar to`g`risidagi ma`lumotlarning xalqimizga ochiq portal orqali e`lon qilib borilishi ham kata yutuqlarimizdan biri.
Iqtisodiyotda bozor mexanizmi bu xaridorlar va sotuvchilar tomonidan ochiq va tushunilgan qiymat tizimi bilan bozorda vaqt almashinuvi bilan almashinadigan pul mablag`laridan foydalanish, hech bo`lmaganda ba`zi usullar bilan tovarlar va xizmatlarni taqsimlashni optimallashtirishga qaratilgan mexanizmdir.
Shuningdek davlatimiz raxbari monopol sohalarga batamom barham berish to`g`risida ko`plab ishlar amalga oshirmoqdalar, "Raqobat boʻlmasa, sifat boʻlmaydi, narx tushmaydi. Zamon oʻzgaryapti, lekin monopol korxonalar oʻzgara olmayapti. Qatʼiy choralar koʻrish vaqti-soati keldi. Iqtisodiyotda bu hayot-mamotimiz. Agar rahbarlar shunga munosib boʻlsa, ishlaydi, boʻlmasa – ketadi", – deb ta`kidlaydi Mirziyoyev.
“Yangi O’zbekiston – raqobatbardosh mahsulotlar yurti” g‘oyasi asosida 200 ta eksportchi ochiq tanlov asosida saralanib, ular yetakchi eksportyorlarga aylantiriladi va har tomonlama qo‘llab-quvvatlanadi.
Bozor infratuzilmasi, uning unsurlari ishlab chiqaruvchilarning savdo-sotiq, moliya-kredit ishlariga, sherik topishiga, ish kuchini yollashga ko`maklashadi, davlatning iqtisodiyotni tartibga soluvchi tadbirlarni amalga oshiradi, ishlab chiqaruvchilar o`rtasida aloqa o`rnatishga yordam beradi.
– Agar jamiyat hayotining tanasi iqtisodiyot bo‘lsa, uning joni va ruhi ma’naviyatdir, – dedi Shavkat Mirziyoyev. – Biz yangi O‘zbekistonni barpo etishga qaror qilgan ekanmiz, ikkita mustahkam ustunga tayanamiz. Birinchisi – bozor tamoyillariga asoslangan kuchli iqtisodiyot. Ikkinchisi – ajdodlarimizning boy merosi va milliy qadriyatlarga asoslangan kuchli ma’naviyat – deb ta`kidlaydi Mirziyoyev.