Mavzu. Bozor sharoitlarida sifat va raqobatbardoshlik. 1 Sifat XXI asr bo’sag’asida raqobatning umumjahon maydoni

Skenlon dasturi mehnat unumdorligini oshirish bilan bevosita bog'liq moliyaviy mukofotlash tizimi hisoblanadi. Bu dastur Skenlon tomonidan bankrotlik yoqasida turgan firma uchun ishlab chiqilgan. Buning asosida firma kasaba uyushmalari va rahbariyat orasidagi munosabatlarni mustahkamlash dasturini amalga oshiradi. Natijada firmaning moliyaviy mustahkamligi ta'minlanadi.
Skenlon dasturi mehnat unumdorligini oshirish strategiyasi hisoblanadi va quyidagi uch asosiy elementni o'z ichiga oladi: 1) ishchilar, rahbariyat va kasaba uyushmalari o'rtasidagi hamkorlik va kooperatsiya; 2) ratsionalizatorlik harakatlariga xodimlarni jalb qilish; 3) mehnat unumdorligining oshishi natijasida firma xodimlari bilan foydaning taqsimlanishi.
Skenlon dasturiga ko'ra, qo'shimcha oylik to'lov mehnat unumdorligini oshirishga asoslanadi. Odatda oxirgi 12 oyda mehnat unumdorligining o'zgarishi o'tgan yilgi ma'lumotlar va rejalashtirilyapgan o'sish asosida aniqlanadi. Buning eng sodda formulasi quyidagicha: Mehnatga haq to'lash harajatlari ko'rsatkich Ishlab chiqarilgan mahsulot va ko'rsatilgan xizmatlarning sotuv hajmi asosiy nisbatning haqiqatdagi musbat yoki manfiy o'zgarishi keyinroq firma va xodimlar orasida taqsimlanadi. Ko'p hollarda xodimlarning ulushi 50 - 75% ni, firmaning ulushi - 25 - 50% ni tashkil qiladi.
Skenlonning ratsionalizatorlik tizimi xodimlarning mehnat unumdorligi, ishlab chiqarilyapgan mahsulotning sifatini oshirish va harajatlarni kamaytirish bo'yicha ratsionalizatorlik takliflarini yozma taqdim qilishga asoslanadi.
Har bir bo'linmada ishlab chiqarish qo'mitasi tuzilib, rahbar va bo'linmaning bitta xodimi uning tarkibiga kiritiladi. Xodimlar ratsionalizatorlik takliflarini tayyorlashadi va rahbarga taqdim qilishadi. Takliflarning mehnat unumdorligi va foydani oshirishga ta'siri baholanadi. Bo'linmalarning faoliyatiga ijobiy ta'sir ko'rsatadigan takliflar tezda joriy qilinadi. Firmaning boshqaruv qo'mitasi takliflarni baholash va oylik qo'shimcha to'lovning miqdorini aniqlash majburiyatiga ega.