Mavzu: Bozor iqtisodiyotiga o’tishda davlatning moliyaviy siyosati, uning dastaklari va amalga oshirish vazifalari

orqali erishiladi. Bu yerda daromadlarni o'zlashtirish uni yaratishda

qatnashgan omillar egasining qo'shgan hissasiga qarab yuz beradi.

Aralash iqtisodiyot manfaatlarni sog'lom raqobat orqali uyg'unlashtirganidan bu ichki mexanizm yuksak samaradorlikni ta ’m inlaydi. M ana shu yuksak misli ko'rilmagan samaradorlik aralash

iqtisodiyotning tub belgisidir. Ammo umumjamiyat niiqyosida

samaradorlik yuksak bo'lgani holda, ayrim tarmoqlar va korxonalar

doirasida u tafovutlanadi. Ayrim ishlab chiqarish bo'g'inidagi

samaradorlik o'rtacha saniaradorlikdan yuqori bo'lganda boshqalarnikidan ortiqcha daromad olinadi.

Aralash iqtisodiyot о fining o'tmishdoshidan farqliroq, m anfaatlar to'qnashuvi o'rniga nianfaatlarning muvozanatlashuvini

keltirib chiqaradi. Buni birinchidan, mulk shakllarining xilnia-xilligi, ikkinchidan, moddiy om ildan inson omilining ustunligi,

uchinchidan, ishlab chiqaruvchilarning o'zlari mulk egasiga aylanib,

niulkdor sifatida daro m ad n in g bir qismini o'zlashtirishlarni t a ’-

minlaydi. Aralash iqii.sodiyot insoniy bo'lganidan ishlab chiqarishning xalq isk'm olim nevosita qondiruvchi sohalari ustuvor rivoj

topadi.

Daromadning asosiy qismi fuqarolar ixtiyoriga o'tib, ularning

ehtiyojlanm qondirishga xizmat qiladi. Aholi daromadi uning

iste'molidan tobora ko'proq ortib qolib, milliy boylikka aylanadi.

Shu boisdan aralash ialisodiyotga xos belgi milliy boylik tarkibida

aholi mol-mulki hissasining ortib borishidir. Buni aholini jam -

g'arishda faol ishtirok etishi ta ’minlaydi. Aralash iqtisodiyotda

jam g'arishning yana bir ustuvor shakli — bu inson om ilida bilim,

malaka va mahoralning jamlanishidir, chunki malakali mehnatning

qadr-qiymati yuqonligidan aql-idrokli bo'lish har taraflama qulay

bo'ladi.

Aralash iqtisodiyot bozor iqtisodiyotidan o'sib chiqadi, lekin u

bilan cheklanmaydi. Aralash iqtisodiyotda bozorga xos m unosabatlar bilan birgalikda unga tabiatan xos bo'lmagan munosabatlar

ham mavjud bo'ladi. Masalan, bu yerda nafaqat bozorga xos

raqobat, balki manfaatlar muvozanatlashuvi ham mavjud. Foyda

ketidan quvish bozor iqtisodiyotiga xos narsa, am m o aralash

iqtisodiyot sharoitida bunga erishish uchun umumiy farovonlikka

hissa qo'shish shart. Bu yerda o'ziga t o ‘q, darom adi o 'rta ch a aholi

ko'pchilikni tashkil etadi.

Aralash tizimda ijtimoiy davlat mavjud. U aholi turmushini

yaxshilashda ishtirok etadi. U bepul t a ’limni, tibbiy yordam ni

t a ’m inlaydi, aholining m uhtoj qatlam lariga moliyaviy yordam berib,

ularni kam bag‘allikdan him oya qiladi. Davlat ijlimoiy m u am m o -

larni o 'z holiga tashlab qo'ym ay, ularni ha! cl ishchi laol qatnashadi.

Bu bilan ommaviy farovonlikka erishiladi.

Aralash iqtisodiyot — bu bozor iqtisodiyotining insoniylashgan,

ijtimoiy adolat qoidalari qaro r topgan shaklidir, u tabiatan bozor

iqtisodiyoti bo'lsada, o'tmishdagi, masalan, XIX asrdagi iqtisodiyotdan jiddiy farqlanadi. Aralash iqtisodiyot sari transformatsiyanii.g borligi hozirgi o'tish davrini keng talqin etishni talab

qiladi. Bu davr nafaqat bozor tizimiga o'tishni, aniqrog'i qaytishni,

balki aralash iqtisodiyot tomon borishni ham bildiradi, deb aytish