Mavzu: Bozor iqtisodiyotiga o’tishda davlatning moliyaviy siyosati, uning dastaklari va amalga oshirish vazifalari

rivojiga xos bosqichlarning hammasidan o'tilmaydi, ularning ayrimlari chetda qoldiriladi. Bu yerda qo'l mehnatiga asoslangan, lekin

yollanma mehnatni taqozo etuvchi ishlab chiqarish bosqichini

chetlab, yirik mashinalashgan va bozorni ino'ljallagan ishlab chiqarishga o'tiladi. Bozor munosabatlari iqtisodiy qoloqlik vaziyatida

tashkil topadi, shu boisdan ularning vujudga kelishida chet el

yordami muhim o'rin tutadi, chet elda to'plangan tarixiy tajribadan

foydalanish imkoni mavjud bo'ladi. Bu esa bozor iqtisodiyotiga

o'tish jarayonini tezlashtiradi. C h et el yordam i va tajribasi bozor

iqtisodiyoti tomon yo'lning nisbatan kam mashaqqatli va qisqa

bo'lishini ta’minlaydi.

3. Totalitar rejali tizimdan bozor iqtisodiyotiga o'tish yo'li. Bu

bozor iqtisodiyotiga o'tishning eng so'nggi yo'li bo'lib, bu yo'ldan

sobiq sotsialistik mamlakatlar va respublikalar (bular 32 ta davlat)

boradi, ular yosli mustaqil davlatlarni tashkil etadi. Bu yo'l rejali

tizimdan bozor iqtisodiyotiga qaytish yo'Iidir, bu bilan u boshqa

yo'llardan farqlanadi. Bunda ilgari zo'rlik bilan tugatilgan bozor

iqtisodiyotiga qaytadan o'tiladi. Bu yo'lda rejali tizimdan merosga

qolgan moddiy bazaga va tugatilib ulgurilmagan bozor aloqalariga,

boshqa mamlakatlar to'plagan tarixiy tajribaga tayaniladi. Bozor va

rejali tizim tabiatan har xil bo'lganidan rejali tizim bag'rida bozor

munosabatlari qisman yashirin saqlansada, ular yangidan hosil

bo'lmaydi. Shu sababli rejali tizimni tugatish orqali bozor iqtisodiyoti

shakllanadi. Bunga bozor islohotlari orqali, davlatning bevosita

ishtiroki bilan erishiladi.

Bozor islohotlari xalq ishtirokida, lekin davlat tom onidan ishlab

chiqilgan bozor munosabatlarini shakllantirishga qaratilgan

chora-tadbirlarning amalga oshirilishidir. Islohotlardan oldin bozor

iqtisodiyotiga o 'tishning konsepsiyasi, y a ’ni nazariy m odeli

yaratiladi. Shu konsepsiyada yangi iqtisodiyotga o'tishning umumiy

jihatlari va milliy xususiyatlari nazarda tutiladi, islohotning asosiy

yo'nalishlari belgilanadi. Konsepsiyaga tayangan holda bozor islo-hotini ta ’minlovchi yuridik qonunlar majmuasi yaratilib, ular

hayotga joriy etiladi. Islohotlar kompleks xarakterda boMadi, ular

iqtisodiyotning hamma sohalarida oMkaziladi, bir solia isloh etilib,

boshqasi eskichasiga qolsa, bozor munosabatlari shakllana olmaydi,

binobarin, islohotlar samarali boMmaydi. G ap shundaki, bozor

iqtisodiyotining har bir boMinmasi yoki unsuri boshqasi bilan

bogMangan, biri boMmasa boshqasi amal qila olmaydi. Bu tizim

minglab firmalar, xo'jaliklar, millionlab kishilar faoliyatining u/viy

bogManishini bildiradi. Iqtisodiyotdagi yaxlitlikning o'zi unga

taalluqli islohotlarni xalq xo'jaligining hamma jabhalarida o'tka/.ilishini talab qiladi. Bas shunday ekan, islohotlar chala-chulpa,

yarim yo'lda qoladigan bo'lishi mumkin emas.

Islohotlar kundalik joriy iqtisodiy muammolarni yechish bilan

cheklanib qolmay, strategik ya’ni uzoq istiqboldagi maqsadlarni

mo'ljallaydi.

Ularning pirovard maqsadi erkin demokratik iqtisodiyotni yaratish va unga tayangan holda xalqqa yaxshi turmush sharoitini yaratib