Mavzu: boshlang'ich sinf matematika darslarida tejamkorlik va iqtisodiy tarbiyani shakllantirishda ertak masallardan foydalanishning metodik asoslar reja: kirish bob

Muammoning o‘rganilganlik darajasi. Yosh avlodga iqtisodiy ta‟limtarbiya berish zarurligi ulug„ mutafakkirlarimiz Muhammad Muso Xorazmiy, Abu Nasr Forobiy, Abu Rayhon Beruniy, Abu Ali ibn Sino, Yusuf Xos Xojib, Mahmud
Qashg„ariy, Amir Temur, Mirzo Ulug„bek, Alisher Navoiy, Abdulla Avloniy va b.q. asarlarida, Qur‟oni Karim, hadislarda ilgari surilgan.
O„quvchilarni iqtisodiy ta‟lim-tarbiya bilan qurollantirishning ayrim masalalari MDH mamlakatlari va Respublikamiz olimlari tomonidan tadqiq qilish bo„yicha ayrim tajribalar to„plangan.
Ushbu sohada samarali tadqiqotlar olib borgan MDH mamlakatlari olimlaridan Shemyakin B.P., Sasova N.A., Kurakov P.P., Amend A.F, Vasil‟ev Yu.K., Rozov V.K., Nisimchuk A.S. va boshqalarni ko„rsatish mumkin.
Mazkur mualliflarning asarlarida o„quvchilarga iqtisodiy ta‟lim-tarbiya berish umumta‟lim fanlarini o„qitish jarayoni kesimida muhokama qilingan bo„lib, ularda iqtisodiy talim-tarbiyaning asosiy vazifalari, prinsiplari, mazmuni, asosiy tashkiliy shakllari va metodlari ishlab chiqilgan.
Bizning tadqiqotimiz uchun A.F.Amendning “Kichik yoshdagi o„quvchilarni iqtisodiy tarbiyalash”[2.1], B.P.Shemyakinning “O„quvchilarni iqtisodiy tarbiyalash: nazariya va metodika muammolari” nomli o„quv qo„llanmalari asqotadi[2.47].
Respublikamizning bozor iqisodiyoti munosabatlariga bosqichma-bosqich o„tish munosabati bilan o„quvchilarga iqtisodiy ta‟lim-tarbiya berish vazifasi pedagog olimlarimizning ilmiy-tadqiqot mavzusiga aylandi.
Maktab o„quvchilariga iqtisodiy ta‟lim-tarbiya berishning ayrim qirralarini birinchilardan bo„lib, Z.A.Valiyeva, N.Q.Kamolova, X.J.Xudoyqulov, B.B.Sobirov, A.K.Suvonqulov, B.X.Yunusboyev, E.Umirzoqov, N.A.Hamedova va boshqalar tadqiq qildilar.
Maktabning yuqori sinf o„quvchilarini iqtisodiy ta‟lim-tarbiyaga oid o„quv pedagogik adabiyotlar bilan ta‟minlashda Z.Valieva, Q.Yo„ldoshov, Q.Muftaydinov, U.Parpiev, I.Salomov, E.Sodiqov, M.Mamatov, B.Haydarov,
N.To„xliev, A.O„lmasov va boshqalarning hissalari salmoqli bo„ldi.
Mustaqillikni qo„lga kiritgangacha o„tgan davrda boshlang„ich sinf o„quvchilariga iqtisodiy ta‟lim –tarbiya berish masalasi bir muncha e‟tibordan chetda qolgan bo„lsada, keyingi yillarda M.Abdalimov, Z.Valiyeva, B.Karimov, B.Toshmurodov, A.Sanaqulov, X.Xudoyqulov va boshqalarning sa‟y-harakatlari tufayli qator o„quv qo„llanma, uslubiy-amaliy adabiyotlar yaratildi.
Shuningdek, tadqiqotimiz doirasida Sh.N.Fayzullayevning “Bo„lajak fizikamatematika o„qituvchilarini maktabda o„quvchilarga iqtisodiy ta‟lim-tarbiya berishga tayyorlash”, D.U.Djo„rayevning “Kasbiy ta‟limda iqtisodchi pedagoglarni o„zbek xalq pedagogikasidan foydalanish orqali kasbiy tayyorgarligini takomillashtirish” masalalariga bag„ishlangan nomzodlik dissertatsiyasi tayyorlanganligini ta‟kidlash lozim.
Boshlang„ich ta‟limda o„quvchilarga iqtisodiy ta‟lim-tarbiya berish ishining
samarasi ko„p jihatda bu ishga maktab o„qituvchisining qay darajada tayyorgarligiga bog„liqligini hisobga olib, tadqiqot ishimizning mavzusini “Bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarini iqtisodiy ta’lim-tarbiya berishga tayyorlashning pedagogik asoslari” deb ifodaladik.