Mavzu: Asosiy vositalarga amortizatsiya hisoblash usullari va tartibi Reja: Kirish

Mavzu: Asosiy vositalarga amortizatsiya hisoblash usullari va tartibi
Reja:
Kirish

1. 
   Asosiy vositalarning iqtisodiy mohiyati, ularni turkumlash va baholash
   
2. 
   Asosiy vositalarga amortizatsiya hisoblashning me’yoriy-huquqiy asoslari
   
3. 
   Asosiy vositalarga amortizatsiya hisoblashning metodlari
   
4. 
   Asosiy vositalarga amortizatsiya hisoblashning xalqaro standartlari
   

Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati

Kirish
Iqtisodiyotni erkinlashtirish sharoitida yangi iqtisodiy munosabatlarni
ishlab chiqish va uni amalda keng joriy etish muhim ahamiyat kasb etadi.
Respublikamizda ijtimoiy yo’naltirlgan bozor iqtisodiyotiga o’tish munosabati
bilan iqtisodiy islohotlarning jadal tarzda amalga oshirilishi, oldingi hukmron
bo’lgan davlat mulki o’rniga mulkchilikning nodavlat shakllari egallashi, o’z
navbatida mulk egalariga ham erkinlik yaratib berdiki, mulk egalari mulkka
egalik qilish, ulardan foydalanish hamda tasarruf etish huquqiga ega bo’ldilar.
Davlatning islohotlar dasturi iqtisodiy muddat ichida makroiqtisodiy vaziyatning
barqarorlashuviga, sanoat ishlab chiqarishi hajmining ortishiga, inflyatsiya
darajasi pasayishiga, hayotiy muhim masalalar turlari bo’yicha iqtisodiy
mustaqillikka erishishga imkon berdi.
Istiqlolimizning dastlabki yillarida Respublikamiz iqtisodchilari oldida
shunday hayotiy zarurat turardiki, bu mulkchilikning turli shakllariga asoslangan
iqtisodiyot tarmoqlarining turli bo’g’inlaridagi o’z tarmoqlari doirasida faoliyat
yurituvchi xo’jalik sub’ektlarida buxgalteriya hisobi va auditni, jumladan, asosiy
vositalar hisobi va auditini tashkil qilish va rivojlantirish masalalari bo’lib,
ushbu masala bo’yicha sezilarli darajada ilmiy amaliy ishlar olib borildi. Shunga
qarmasdan bu borada ayrim takomillashtirilmagan masalalar mavjud bo’lib,
mol-mulk hisobi va auditini isloh qilish avvalambor, Respublikamizdagi
ijtimoiy-iqtisodiy shart-sharoitlarga, qonunchilikka asoslanishi hamda xalqaro
standartlar talabi darajasida tashkil etilishi zarurati kelib chiqadi.
Hozirgi vaqtda milliy iqtisodiyot samaradorligining eng muhim sharti davlat byudjeti mablag'laridan oqilona va tejamli foydalanish, barcha resurslardan, shu jumladan asosiy vositalardan foydalanishni hisobga olish va nazorat qilishdan iborat.Asosiy vositalar byudjet muassasalarining kapital xarajatlariga tegishli va davlat byudjeti xarajatlari ulushida muhim o'rin tutadi, shuning uchun byudjet sohasidagi asosiy vositalarni hisobga olishni to'g'ri tashkil etish ham byudjet muassasalarining o'zi, ham butun mamlakat iqtisodiyoti uchun muhimdir.
Byudjet muassasalari (sog'liqni saqlash, madaniyat, ta'lim, fan) uchun "asosiy vositalar" iqtisodiy toifasining ahamiyati juda katta, chunki ular ushbu tashkilotlarda aholining ijtimoiy-madaniy ehtiyojlarini qondirish, davlat boshqaruvi funktsiyalarini bajarish uchun sodir bo'layotgan jarayonlarga xizmat qiladi. Va bu tanlangan mavzuning dolzarbligini tushuntiradi.Byudjet muassasasida asosiy vositalarni byudjet hisobini yuritishning asosiy vazifalaridan biri har bir ob'ektning xavfsizligi va undan samarali foydalanilishini nazorat qilishdir.Byudjet muassasalarida asosiy vositalarni hisobga olishning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:¹
Hujjatlarni to'g'ri ro'yxatdan o'tkazish;
Buxgalteriya registrlarida davlat yoki shahar mulkida bo'lgan asosiy vositalarni qabul qilish, ularning ichki harakatlanishi va tasarrufiga olinishi to'g'risida o'z vaqtida aks ettirish;Asosiy vositalarning eskirish va amortizatsiya miqdorini to'g'ri hisoblash va buxgalteriyada aks ettirish;Asosiy vositalarni tugatish natijalarini aniq belgilash;Asosiy vositalarni ta'mirlash xarajatlari, ularning xavfsizligi va har bir ob'ektdan to'g'ri foydalanilishini nazorat qilish;
Ushbu kurs ishining maqsadi byudjet muassasalarida asosiy vositalarni hisobga olish bilan tanishishdir,asosiy vositalar tushunchasini va ularning tasnifini ko'rib chiqish,asosiy vositalarni baholash bilan tanishish;Byudjet muassasalarida asosiy vositalarni qabul qilish va yo'q qilishni hisobga olishni ko'rib chiqish;Asosiy vositalarning amortizatsiyasi qanday hisoblanganligini aniqlash;Asosiy vositalarni inventarizatsiya qilish qanday amalga oshirilishini bilib oling,byudjet hisobi amortizatsiya inventarizatsiyasi.

1.