Mavzu: Asosiy makroiqtisodiy ko’rsatkichlar va ularni taxlil qilish xususiyatlari Mundarija: Kirish

Mavzu:Asosiy makroiqtisodiy ko’rsatkichlar va ularni taxlil qilish xususiyatlari


Mundarija:


Kirish……………………………………………………….3
1.Asosiy makroiqtisodiy ko’rsatkichlar.......................................4
2.Asosiy makroiktisodiy ko`rsatkichlar va ularni xisoblash................................................................................6
3.Asosiy makroiqtisodiy ko’rsatkichlar bog‘ligi..................................23
4.Asosiy makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar axborot obyekti sifatida...............................................................................28
Xulosa...................................................37
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati.......................................................40

Kirish
Milliy istisodiyotda ishlab chiqarish,xizmat ko’rsatish hajmi va ularning o’sishi bilan bir qator ko’rsatgichlar tizimi orqali Asosiy makroiqtisodiy darajada aniqlanib,tahlil qilinadi. Asosiy makroiqtisodiy ko’rsatkichlar orqali butun iqtisodiyotning xolati uning o’sishi yoki orqaga ketishi tahlil qilinib,xulosa chiqariladi.Ular yordamida davlat o’zi iqtisodiy siyosatini belgilaydi.Asosiy makroiqtisodiy ko’rsatkichlar tizimi,YAIMni uning harakatining barcha bosqichlarida ko’rgazmlai shaklida aks ettirishga imkon berdi.
Asosiy makroiqtisodiy ko’rsatkichlar tizimi mavjud resurslar va ulardan foydalanishning mos kelishi kuzatilganda,mamlakatdagi umumiy iqtisodiy muvozanatlik holatini aks ettiradi.
Muayyan mamlakat iqtisodiy holatini ifoda etuvchi ko’rsatkichlar maroiqtisodiy ko’rsatkichlar deb yuritiladi. Asosiy makroiqtisodiy ko’rsatkchlar miqdor va sifat ko’rsatkichlaruga guruhlanadfi.Asosiy makroiqtisodiy miqdor ko’rsatkichlari muayyan mamlakatlar iqtisodiyotini ifodalasa,sifat ko’rsatkichlari mazkur mamlakatlar iqtisodiyotini nisbiy jihatdan aks ettiradi. Asosiy makroiqtisodiy miqdor ko‘rsatkichlariga kuyidagi ko‘rsatkichlar kiradi : Yalpi ichki mahsulot (YaIM), sof ichki mahsulot (SIM), milliy daromad (MD), shaxsiy daromad (ShD), ixtiyordagi daromad (ID) va boshqalar. Asosiy makroiqtisodiy sifat ko‘rsatkichlariga quyidagi ko‘rsatkichlar kiradi : inflyatsiyaning o‘sish sur’atlari, ishsizlik darajasi, aholining ish bilan bandlik darajasi, aholi jon boshiga to‘g’ri keladigan yalpi ichki mahsulot va boshqalar.
Bu ko‘rsatkichlar iqtisodiy tizimning umumiy holatini ifodalab, ijtimoiy ishlab chiqarishdagi barcha qatnashuvhilarning(korxona,tarmoq,mintaqah,davlat) faoliyatlari natijasida aniqlanadi.Ular mamlakatning iqtisodiy imkoniyatlarini,uning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish istiqbollarini narxlash uchun ishlatiladi.
YaIMni aniqlashda ishlab chiqarish,harajatlar,daromadlar usullaridan foydalaniladi.Mamlakat Asosiy makroiqtisodiy holatini ifoda etuvchi ko’rsatkichlar sifatida sof ichki mahsulot,milliy daromad kabi ko’rsatkichlar ham qo’llaniladi.
Milliy iqtisodiyotdagi ishlab chiqarish hajmini Asosiy makroiqtisodiy otda natural birlikda amalda o’lchash mumkin emas,chunki bu yerda bir-biri bilan solishtirib bo’lmaydigan millionlab nomdagi Tovar va xizmatlar birgalikda o’rganiladi.
o‘rganiladi.
Narxlarning Asosiy makroiqtisodiy ko‘rsatkichlarga ta’sirini inobatga olgan holda nominal va real YaIMlar ajratiladi hamda bu ko‘rsatkichlar bir biriga deflyator yoki iste’mol narxlari indeksi orqali bog’langan bo‘ladi.
Kurs ishing 1 qismini qisqa qilishga qaror qildim chunki bu qismida faqatgina makroiqtisodiy ko’rsatkichlar haqida umumiy ma’lumot berib o’tdim qolgan 3 qismda mavuni keng ma’noda yoritib beraman.