Mavzu: Ahmad Tabibiy

Bu baytda ikki ko‘z birinchi misrada tasvirlanib, ikkinchisida esa biri Jayhun, biri Aras sifatida farqlanadi. SHu o‘rinda Ogahiyning yuksak iqtidorini e’tirof etish kerak. Shoir “Yo Rab” deb Ollohga murojaat qilish orqali nido, Jayhun, Aras nomlarini keltirish bilan talmeh, ko‘zlar yoshini daryo misol oqizish orqali mubolag‘a, yuqorida tahlil etganimiz tafriq she’riy san’atlaridan foydalangan.

Tafriq ko‘p hollarda jam’ san’ati bilan birga kelib jam’u tafriq san’atini yuzaga keltiradi. Bu xil baytlarning ilk misralarida ma’no jihatidan o‘zaro yaqin bo‘lgan ikki narsa, ikki tushuncha tilga olinib, ikkinchi misrada ular farqlanib keladi. Ogahiy she’riyatida jam’u tafriq san’atida murojaat qilingan o‘rinlar anchagina. Masalan:

• Tafriq ko‘p hollarda jam’ san’ati bilan birga kelib jam’u tafriq san’atini yuzaga keltiradi. Bu xil baytlarning ilk misralarida ma’no jihatidan o‘zaro yaqin bo‘lgan ikki narsa, ikki tushuncha tilga olinib, ikkinchi misrada ular farqlanib keladi. Ogahiy she’riyatida jam’u tafriq san’atida murojaat qilingan o‘rinlar anchagina. Masalan:
• Sarv ila lolag‘a nazar aylamasak ajab emas –
• Kim yuzu qaddingiz durur sarv ila lolazorimiz.
• Yoki:
• Orazi olingiz uza zulfi siyohingiz erur,
• Bog‘i murodimiz aro sunbuli mushkborimiz (135-bet).
• Birinchi baytning dastlabki misrasida o‘zaro ma’nodosh bo‘lgan sarv va lola so‘zlari keltiriladi. Ikkinchi misrada yorning qaddi sarvga, yuzi lolazorga o‘xshatib farqlanadi.