Mavzu: Adabiyot oʻqitish strategiyalari. Samarali oʻqitish strategiyasi

Bunda oʻquv yili davomida oʻtilgan asarlar soni muhim rol oʻynamaydi, tanlangan asarlar toʻliq oʻqiladi va badiiy matn atroflicha tahlil qilinadi. Qolaversa, koʻplab gʼarbmamlakatlaridagi adabiyot darsliklarida ―asar haqida" degan boʻlim berilmaydi, balki savol va topshiriqlar vositasida oʻquvchining asarga munosabati shakllantiriladi. Savol va topshiriqlarning oʻquvchilarni asargaqiziqtirishi, asar mazmunini tushunishga tayyorlashi, badiiy matnni tushunish — tahlil qilishga, mustaqil fikrlashga, badiiy asar ustida chuqur mushohada yuritishga, adabiyotni san‘atning boshqa turlari, boshqa fanlar va oʻquvchi hayoti bilan aloqasini ta‘minlash, oʻquvchida ogʼzaki va yozma nutqni, ijodiy qobiliyatni rivojlantirishga qaratilganligi bilan oʻziga xos ahamiyat kasb etadi. Masalan, Angliya va Amerikada nashr qilingan adabiyot darsliklarining deyarli barchasida ―Think critically (tanqidiy tafakkur), ―Connect to life‖ (asarning bugungi kun bilan bogʻiqligi) ―Extend interpretation‖ (Keng koʻlamli talqin) kabi qismlar mavjud boʻlib, bularning barchasi oʻquvchining tafakkuri rivojiga xizmat qiladigan savol va topshiriqlardan iborat boʻladi. Ularda badiiy matn bilan ishlashning muayyan bosqichlari (asarni oʻqishdan oldin, oʻqish davomida va oʻqishdan keyin) mavjud.Har bir bosqichning оʼz maqsadi va uslublari bor.

• Bunda oʻquv yili davomida oʻtilgan asarlar soni muhim rol oʻynamaydi, tanlangan asarlar toʻliq oʻqiladi va badiiy matn atroflicha tahlil qilinadi. Qolaversa, koʻplab gʼarbmamlakatlaridagi adabiyot darsliklarida ―asar haqida" degan boʻlim berilmaydi, balki savol va topshiriqlar vositasida oʻquvchining asarga munosabati shakllantiriladi. Savol va topshiriqlarning oʻquvchilarni asargaqiziqtirishi, asar mazmunini tushunishga tayyorlashi, badiiy matnni tushunish — tahlil qilishga, mustaqil fikrlashga, badiiy asar ustida chuqur mushohada yuritishga, adabiyotni san‘atning boshqa turlari, boshqa fanlar va oʻquvchi hayoti bilan aloqasini ta‘minlash, oʻquvchida ogʼzaki va yozma nutqni, ijodiy qobiliyatni rivojlantirishga qaratilganligi bilan oʻziga xos ahamiyat kasb etadi. Masalan, Angliya va Amerikada nashr qilingan adabiyot darsliklarining deyarli barchasida ―Think critically (tanqidiy tafakkur), ―Connect to life‖ (asarning bugungi kun bilan bogʻiqligi) ―Extend interpretation‖ (Keng koʻlamli talqin) kabi qismlar mavjud boʻlib, bularning barchasi oʻquvchining tafakkuri rivojiga xizmat qiladigan savol va topshiriqlardan iborat boʻladi. Ularda badiiy matn bilan ishlashning muayyan bosqichlari (asarni oʻqishdan oldin, oʻqish davomida va oʻqishdan keyin) mavjud.Har bir bosqichning оʼz maqsadi va uslublari bor.