Mavzu №4 elektr ta’minoti tizimida hisobiy yuklama va uni aniqlash usullari reja

3. Statistik usul. 
Past kuchlanishli iste’molchilarning hisobiy yuklamalarini aniqlashda bu 
usuldan foydalaniladi. 
Bunda yuklamani aniqlash shu turdagi iste’molchilarning iste’mol 
quvvatlariga doir statistik ma’lumotlardan foydalaniladi.Usulni bir xil tipdagi va 
bir ish rejimildagi iste’molchilarda qoʻllash tavsiya etiladi. 
4. Hisobiy yuklamani tartibga solingan diagrammalar usuli asosida 
aniqlash. 
Sanoat korxonalarida hisobiy yuklamani aniqlashdagi eng koʻp foydalanilgan 
usullaridan biri hisoblanib aniqligi jihatidan asosiy usullarning eng anigʻi 

---

hisoblanadi bunda, aniqlilik darajasi hisobiy yuklamani hisoblash davrida 
maksimum va ishlatilish koeffisiyentlarini hisobga olishi bilan xarakterlanadi. 
P= ΣР
н
∙К
мах
∙К
и 
Bu usulni sex yuklamalarini hisoblashda qoʻllash tavsiya etiladi. 
 
3. Hisobiy yuklamani aniqlashning yordamchi usullari. 
1.
 
Mahsulot birligiga to‘g‘ri keladigan elektr energiyasining solishtirma 
sarfiga asoslangan usul. 
Yuklamalar grafiklari davomli o‘zgarmas yoki juda kam o‘zgaradigan elektr 
iste’molchilar uchun smenaga taaluqli bo‘lgan o‘rtacha quvvatni hisobiy yuklagan 
sifatida qabul qilinadi. Bular turkumiga ventilyatorlar, nasoslar, kompressorlaning 
elektr yuritmalari, elektroliz vannalarining to‘g‘irlagich agregatlari qarshilik 
pechlari, kimyo va qog‘oz sanoatidagi ko‘plab iste’molchilar kiradi. Bunday 
iste’molchilarning hisobiy yuklamalarini mahsulot birligiga to‘g‘ri keladigan elektr 
energiyasining solishtirma sarfi orqali topish maqsadga muvofiqdir: 
m
s
s
a
m
s
x
Т
Э
N
P
.
.
.


Bu yerda, 
Э
a.s
- elektr energiyasining mahsulot birligiga to‘g‘ri keladigan 
solishtirma sarfi, kVt·soat; 
N
s.m
 
- smenada tayyorlanadigan mahsulotlar soni; 
T
s.m
- 
eng katta yuklamali smena davomiyligi, soat. Mahsulot birligiga to‘g‘ri keladigan 
elektr energiyasining miqdori mavjud korxonalardagi elektr sarf ko‘rsatgichlarini 
tahlil qilish natijasidagi aniqlanadi. Quyidagi jadvalda korxonalarning ba’zi 
mahsulotlari uchun belgilangan elektr energiyasining o‘rtacha me’yorlari 
keltirilgan. 
2-jadval