Mavzu № sosiologiyaning fan sifatida vujudga kelishi obyekti va predmeti antik dunyo olamining «oltin davri»

Sosial xarakat.
Sosial xarakat - bu individ yoki guruxning boshk;a individ yoki gurux, xarakatlarini, karashlarini, fikrlarini uzgartirishga karatilgan xatti-xarakat, metod va vositalar tizimi.
Sosial xarakatning asosini sosial alokalar tashkil etadi. Chunki sosial alokalar davomida individ yoki guruxda bonщa individ yoki guruxning xarakatlarini, fikrini va karashlarini uzgartirish mayli paydo buladi.
Shunday kilib, sosial xarakat xarakatning shunday turiki, ularning maksadi biror individ yoki guruxning xatti-xarakati, karashlari va fikrini uzgartirishdir. Mashxur sosiolog M.Veber xam inson tomonidan bajarilgan ayrim xdrakatlargina sosial xdrakat makomini olishi mumkin, degan fikrni bildirgan. Chunki inson tomonidan amalga oshirilgan barcha xarakatlarning xam maksadi biror gurux yoki individdagi xolatni uzgartirishga karatilgan bulmaydi. Shuning uchun.olim uzining "Asosiy sosiologik tushunchalar" asarida shunday yozgan: "Sosial xarakat "boshkalar"ning utmish, xozir va kelajakdagi xatti-xarakatiga yunaltirilgan buladi. U utmishdagi adovat uchun kasos, xozirda mavjud bulgan taxdiddan ximoyalanish yoki kutilayotgan taxdiddan ximoyalanish chora-tadbirlari sifatida namoyon bulishi mumkin. "Boshkalar" sifatida maolum bir inson, tanishlar yoki umuman nomaolum bulgan notanish insonlar namoyon bulishi mumkin . Demak, Veberning nazariyasiga kura, sosial xarakat ikki muxim xolatni uzida mujassamlashtirishi lozim: gurux yoki individ ^arakatlarining subektiv motivasiyasi; utish, xozir yoki kelajakdagi xdrakatga yunaltirilganlik.

• 
  X,ar kanday sosial xarakat tizim sifatida kuyidagi elementlardan tashkil topadi:
  
• 
  Xarakat subekti - xarakatni amalga oshiruvchi ta’sir etuvchi individ yoki gurux
  

• 
  X,arakat obekti - xarakat yunaltirilgan individ yoki gurux
  

• 
  Xarakat vositalari va metodlari. Ular vositasida uzgartirishlar amalga oshiriladi
  
• 
  Xarakat natijasi - xarakat yunaltirilgan gurux yoki individning javob reaksiyasi.
  

Shu urinda xarakat va xulk-atvor tushunchalarini farklash lozim. Xulk,-atvor organizmning ichki yoki atrof muxitga tegishli bulgan omillariga nisbatan javob reaksiyasi bulib, u refleksli, anglanmagan yoki rejali, anglangan bulishi mumkin⁷⁵
Sosial xarakat xar doim anik tanlangan vositalar va anglangan, oldindan rejalashtirilgan xarakatlar tuplami sifatida maolum maksadga yetishishga yunaltirilgan buladi. Veberning fikricha, sosial xarakat sosiololgiya fanining markaziy muammolaridan biri sanaladi. "Sosiologiya - yozadi Veber - bu sosial xarakatlarni tupgunishga xarakat kiluvchi fan bulib, u