Mavu: Kirish. Metrologiya bo‘yicha asosiy ma’lumotlar. Elektronika va avtomatika tarmoqlarida metrologik xizmat va ta’minot

Халқаро электротехника комиссияси ( МЭК ) 
1906 йили Лондонда 13 мамлакат вакилларининг конференциясида
махсус идора - халқаро электротехника комиссияси тузиш тўғрисида бир фикрга
келинди. Бу идора электр машиналари соҳаси бўйича атамалар ва параметрларни
стандартлаштириш масалалари билан шуғуллана бошлади.
МЭК низомига кўра, бу ташкилотнинг мақсадлари электротехника ва
радиотехника ва уларга қўшни тармоқлардаги муаммолар соҳаларидаги
стандартлаштириш масалаларини хал қилишдир. ИСО ва МЭК фаолиятлари
бўйича фарқланади, МЭК электротехника, электроника, радиоалоқа, асбобсозлик
соҳалари бўйича шуғулланса, ИСО эса қолган бошқа ҳамма соҳалар бўйича 
стандартлаштириш билан шуғулланади.
Ҳозирги вақтда 41 та миллий қўмиталар МЭКнинг аъзолари ҳисобланади. Бу 
мамлакатларда Ер қуррасининг 80% аҳолиси яшаб, 95% дунѐдаги ишлаб
чиқарилаѐтган электр қувватининг истеъмолчиси ҳисобланади. Бу асосан саноати 
ривожланган ҳамда ривожланаѐтган мамлакатлардир. МЭК инглиз, француз ва рус 
тилларида иш олиб боради. МЭКнинг Олий раҳбар идораси МЭК кенгашидир, у
ерда мамлакатларнинг ҳамма миллий қўмиталари тақдим этилган. Унда энг юқори
лавозим президент бўлиб, у ҳар 3 йил муддатига сайланади. Бундан ташқари
вице-президент, ғазиначи, бош котиблавозимлари ҳам бор. МЭК ҳар йили бир
марта ўз кенгашига йиғилади ва ўз фаолияти доирасидаги масалаларни ҳал қилади. 
1972 йилга қадар МЭК ва ИСО лар томонидан яратилаѐтган ҳужжатлар тавсия
сифатида фаолият кўрсатар эди. 1972 йили эса МЭК, ИСО ларнинг тавсиялари
халқаро стандартларга айлантирилиши ҳақида қарор қабул қилинди. 

---

Метрология бўйича асосий атамалар 
Метрология
– ўлчашлар, уларнинг бирлилигини таъминлаш усуллари ва 
воситалари ҳамда керакли аниқликка эришиш йўллари ҳақидаги фан. 
Назарий метрология
– метрологиянинг фундаментал асосларини ишлаб 
чиқиш предмети бўлган соҳасидаги метрология бўлими.