Mauriyalar sulolasi geografi jihatdan juda keng bo’lib qadimgi Hindistonda eramizdan avvalgi 321 dan 185 yilgacha boshqargan sulola hisoblanadi

Mahobhorat", 

"Ramayana"

', 

"Panchatantra" 

eposlari  hamda  boshqa  asarlar  ana  shu  tilda  yozilgan, 

bizga qadar yetib kelgan.  

 

III. Mauriylar davrida buddizm dini 

"Xudolarsiz  din". 

Jamiyatdagi  o`zgarishlar  ta'sirida  hindlarning  diniy  e'tiqodlari 

ham  islohotga  yuz  burdi.  Yangi 

Budda 

taxallusini  olgan  shahzoda 

buddaviylik 

dini 

yaratilishi 

Siddhartha  Gautama 

nomi  bilan  bog`liqdir.  Rivoyatda  naql  qilinishicha, 

shahzoda  Siddhartha  Gautama  20  yoshga  to`lguniga  qadar  hukmdor  otasi  saroyida 

---

betashvish  farog`atli  kun  kechirgan.  Kunlardan  bir  kuni  sayr  qilib  yurgan  chog`ida 

munkillagan  cholga  o`xshab  qolgan,  bedavo  dardga  yo`liqqan  navqiron  bir  kishiga,  keyin 

esa  dafn  marosimiga  ko`zi  tushadi.  Bu  to`qnashuvlar  shahzoda  Siddhartha  Gautama 

hayotini tamomila o`zgartirib yubordi. U saroydagi farog`atli turmushdan voz kechdi, hayot 

mazmunini  izlab  topish  maqsadida  dunyo  bo`yiab  sayohatga  otlandi.  Bir  kuni  ma'rifatga 

erishgan 

orif Budda 

inson son-sanoqsiz marotaba tug`ilishi va vafot etishini tushunib yetadi. 

Keyingi  hayotda  odamning  kim  bo`lib  tug`ilishi  ham  uning  sa'y-harakatlari  va  amallariga 

bog`liqdir.  Budda  va  uning  izdoshlari  bo`lgan 

buddaviylar 

inson  yolg`on  so`zlamasligi, 

mol-davlat to`plamasligi, tirik mavjudotlar qonini to`kmasligi lozim deb hisoblaydilar.  

Inson  har  qanday  mayllardan  voz  kechishi  zarur,  negaki  har  qanday  xohish-istak 

azob-uqubatga  olib  keladi.  Buddaviylar  Yer  yuzida  o`rmalab  borayotgan  qurt-

qumursqalarni tasodifan bosib olib, ozor yetkazmaslik uchun hatto qishda ham oyoqyalang 

yurishgan.  Avvaliga  buddaviylarda  xudo  bo`lmagan,  chunki  ular  xudolar  inson  azob-

uqubatlarini yengillashtira olmaydi, deb hisoblashgan. Ammo ko`p o`tmay Buddaning o`zi 

xudoga  aylandi.  Bugun  ham  buddaviylik  ibodatxonalarida  uning  haykallarini  ko`rish 

mumkin.  Budda  nilufar  gulida  teran  o`ylarga  cho`mgancha  qilt  etmas  yuz  ifodasi  bilan 

qovoqlarini  tushirgancha  chordona  qurib  o`tirgan  holatda  tasvirlanadi.  Yangi  din 

oldingilaridan  inson  mavqeyi  tabaqalarga  ham,  jamiyatdagi  maqomiga  ham  bog`liq 

bo`lmasligi bilan farqlanadi.  

Buddaviylar fikricha, hamma narsa insonning o`ziga bog`liq: uning mukammallikka 

intilishi,  ortiqcha  narsalardan  voz  kechishi  ma'naviy  yuksalish  zaminidir.