Mauriyalar sulolasi geografi jihatdan juda keng bo’lib qadimgi Hindistonda eramizdan avvalgi 321 dan 185 yilgacha boshqargan sulola hisoblanadi

(Patna) 

ga to‘g‘ri keladi.  

Imperiya  eramizdan  avvalgi  322  yil  imperiyaga  Nanda  sulolasini  taxdan  ag‘dargan  

Chandragupta  asos  solgan  va    tezlik  bilan  o‘z  e‘tiborini  markaziy  va  g‘arbiy  Hindistonga 

qaratgan,  mahalliy  xalqlar  turar  joylari  Aleksandr  Buyuk  tomonidan  yunon    va  fors 

askarlari tomonidan vayron qilingan.  

Er  .av  320  yilga  kelib  imperiya  shimoliy  g‘arbiy  Hindiston  ya‘ni    Aleksandr  bosib 

qoldirilgan  satrapliklar  tomonidan    egallangan.  Dehqonchilik,  hunarmandchilik  va  savdo-

sotiq  rivoj  topishi  bilan  Hindistonda  harbiy  aslzodalar  va  ruhoniylar  ancha  kuchayadi. 

Qadimgi  Hindistondagi  yirik  quldorlik  davlati.  Mauriya  (Maur―ya)  sulolasidan  Magadha 

hukmdori  Chandragupta  (mil.  avv.  317-298-yillarda  hukmronlik  qilgan)  asos  solgan. 

Chandragupta  butun  Shimoli-G―arbiy  Hindistonni,  mil.  avv.  305-yilda  Balujiston  va 

Sharqiy Afg―onistonni Mauriyalar imperiyasiga qo―shib olgan.  

Uning  o―g―li  Bindusara  (mil.  avv.  293-268-yillar)  davrida  Mauriyalar  imperiyasiga 

Dekan ham tobe bo―lgan. Bindusaraning o―g―li Ashoka davri (mil. avv. 268-231-yillar)da 

Mauriyalar  imperiyasi  ravnaq  topgan.  Imperiya  shimolda  -  Kashmir  va  Himolay 

to―g―laridan  janubda  Maysurgacha,  g―arbda  -  Afg―oniston  sharqda  Bengaliya 

qo―ltig―igacha bo―lgan maydonni egallagan. Hindistonning qo―shni va G―arb mamlakatlari 

bilan savdo, madaniy va diplomatik aloqalari ancha kengaygan. Buddizm butun Hindiston 

va qo―shni mamlakatlarga tarqalgan. Turli viloyatlar o―rtasida munosabatlar yaxshilangan, 

san―at, adabiyot va siyosat to―g―risida asarlar yaratilgan. Ashoka vorislari davrida imperiya 

2  qismga  bo―linib  ketgan.  Mil.  avv.  II  asr  boshlarida  Mauriyalar  imperiyasining  shimoli-

g―arbiy  qismi  Yunon-Baqtriya  podsholigiga  qo―shib  olingan.  Mauriyalar  imperiyasining 

oxirgi  shohi  Brixadratha  shunglar  sulolasidan  bo―lgan  lashkarboshi  Push―yamitra 

tomonidan o―ldirilgan va hokimiyat shu sulola qo―liga o―tgan (mil. avv. 180).      

      Qullar  va  boshqa  mehnat  qilayotgan  kishilarni  itoatda  saqlab  turish  uchun 

armiyasi,  amaldorlari,  sudyalari,  posbonlari  va  soliq  yig`uvchilari  bo`lgan  kuchli  davlat 

zarur edi. Harbiy  sardorlar va oqsoqollar orasida qoldiruvchi podsholarga  aylandilar. Shu 

taxlit