Materialshunoslik va yangi materiallar texnologiyasi

Nazorat savollari: 
1.
Yuqori bosimda ishlaydigan trubalarni birlashtiruvchi flanetslarni mahkamlovchi boltni 
qaysi materialdan yasaladi? 
2.
Termik ishlash texnologiyasi nima? 
3.
Prujina materiallarini prujinaligini nima hisobiga ta’minlanadi? 
4.
Ishqalanib yeyilishiga chidamli detallar qanday po’latlardan yasaladi va qaysi holatda ? 
5.
Qaysi po’latlar (G13 dan tashqari) plastik deformatsiya natijasida yuqori puxtalanish 
xususiyatiga ega? 
 
Foydalanilgan adabiyotlar: 
1.
Callister William D. Jr., Materials Science and Engineering, an Introduction. Wiley and 
Sons. UK 2014 
2.
T.Fischer., Materials Science for Engineering Students, 1st Edition Elsevier UK, 2008 
3.
Mikell P.Groover., Fundamentals of Modern Manufacturing Materials, Processes, and 
Equipment John Wiley and Sons inc USA 2010 
7.AMALIY MASHG’ULOT 
Temir-uglerod qotishmalarning xossalarini o’rganish. 
Atom strukturasi va qattiq jismlardagi bog’lanishlar. 
Ishdan maqsad: Fe-Cholat diagrammasini o’rganish, ikki qotishma uchun sovish egri 
chizig’ini chizib, ularda sodir bo’ladigan strukturali o’zgarishlarni va berilgan haroratda 
fazalarning miqdoriy nisbatini aniqlsh. 
Masalani qo’yilishi: fe-c holati diagrammasi asosida fazalar miqdorini aniqlash. 
Kerakli jihozlar: Laboratoriya ishi bajarishda asbob-uskuna va namunalarga xojat yo’q. 
Bu laboratoriya ishi ishi aqliy mashg’ulotdir. 
Ishni bajarish uchun namuna: 
14
Callister William D. Jr., Materials Science and Engineering, an Introduction. Wiley and Sons.UK 2014 (485 р.) 

---

127 
Ma’lumki Fe-C holatdiagrammasi-harorat va uglerod miqdoriga qarab qotishmalarning 
holatini ko’rsatuvchi grafikdir.Grafikdagi chiziqlar qotishmadagi fazalarni doirasini oblastini 
chegaralaydi. 
Faza-bu qotishmaning bir jismi bo’lib qolgan qismdan chegara sirtlari bilan 
chegaralanadi va undan o’tganda moddaning kimyoviy tarkibi tuzilishi va xossasi keskin 
o’zgaradi. Masalan, qattiq va suyuq faza.Demak, holat diagrammasidagi chiziqlar fazaviy 
o’zgarishlarning kritik nuqtasidir.
15