Matematikadan o’quv-uslubiy majmua

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS
TA’LIM VAZIRLIGI
NIZOMIY NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI
FIZIKA-MATEMATIKA FAKULTETI



MUSTAQIL ISH
Ta’lim yo’nalishi: Matematika va informatika
Guruh_103
Bajardi: Karshiyeva Madinabonu
Tekshirdi : U.T.Rajabov


MAVZU: KETMA-KETLIKLARNING AYLANA UZUNLIGI VA DOIRA YUZINI HISOBLASHGA TADBIQLAR


Toshkent-2022 yil


MAVZU: KETMA-KETLIKLARNING AYLANA UZUNLIGI VA DOIRA YUZINI HISOBLASHGA TADBIQLAR
REJA:

1. 
   Ketma-ketliklarning aylana va aylana uzunligi.
   
2. 
   Doira va doira yuzi.
   
3. 
   Doiradagi proporsional kesmalar.
   
4. 
   soni.
   
5. 
   Sektor yuzi.
   
6. 
   Sigment yuzi.
   

Ketma-ketliklarning aylana va aylana uzunligi.
Ta’rif: Tekislikda har bir nuqtasi markaz deb ataluvchi bir nuqtadan teng uzoqlikda turgan yopiq chiziq aylana deb ataladi.
Aylananing ixtiyoriy nuqtasini uning
markazi bilan tutashtiruvchi kesma aylana radiusi
deyiladi. Aylana r adiusi odatda r yoki R bilan
belgilanadi.
Ikki radius orasidagi burchak markaziy burchak
deyiladi.
Aylananing barcha nuqtalarida bir xil masofadagi nuqta aylana markazi deb ataladi va ko`pincha O harfi bilan belgilanadi.
Aylananing ixtiyoriy ikki nuqtasini tutashtiruvchi kesma aylana vatari deyiladi.
Aylana markazidan o`tuvchi vatar aylana diametri deyiladi. Diametr odatda D harfi bilan belgilanadi. Aylananing markazi barcha diametrlarning o`rtasidir. Diametr ikki radiusga teng va aylanani teng ikkiga bo`ladi.
Ta’rif: Aylana bilan birgina umumiy nuqtaga ega
bo`lgan to`g`ri chiziq urinma deyiladi va umumiy
nuqta urinish nuqta deyiladi.
T e o r e m a. Aylananing urinish nuqtasiga tegishli
radius urinmaga perpendikulyardir.
Umumiy nuqtaga ega bo`lgan ikkita aylana shu umumiy nuqtada umumiy urinmaga ega bo`lsa, ular bu nuqtada urinadi deyiladi.
Agar aylanalarning markazlari ularning umumiy urinmasidan bir tomonda yotsa, urinish ichki urinish deyiladi (a).
Agar aylanalarning markazlari ularning umumiy urinmasidan turli tomonda yotsa, urinish tashqi urinish deyiladi (b).

1. 
   b)