Математика фанини ўҚитишда замонавий ёндашувлар ва инновациялар модули бўйича

6.Sport mashg‘ulotlarida psixologik tayyorgarlik
Psixologik tayyorgarlikni asosiy yo‘nalishlari:
- sport bilan shug‘ullanish uchun motivatsiya tashkil topish.
- iroda tayyorgarligi;
- idiamator mashg‘ulot;
- tez reaksiya berishni takomillashtirish;
- ixtisoslashgan malakalarni takomillashtirish;
- psixologik kuchlanishni boshqarish;
- emotsional stress uchun toleryantlik ustida ishlash.
- sportchilarni start xolatini boshqarish.
Iroda tayyorgarligi
Sportchining iroda tayyorgarligi o‘zining pedagogik mohiyati jihatidan sport faoliyati sharoitga moslab amalga oshiriladigan ahlokiy tarbiya, jumladan, irodani tarbiyalash jarayonidir.
Sportchining iroda tayyorgarlik jarayonida hal etiladigan vazifalar, avvalo faoliyatni yuzaga chiqaradigan sabablarni to‘g‘ri tushinishdan iboratdir. Bunda gan sport bilan muntazam shug‘ullanish, bu yo‘lda mumkin qadar ko‘prok faollik natijalarga eri-shish istagini shakllantirish va rivojlantirish zarur.
Iroda tayyorgarligi uslubiyatini amaliy asosini quyidagi omillar tashkil etadi:
1. mashg‘ulot dasturi va musobaqaga ko‘rsatma berishni amalga oshirishda uni doimiy boshqarib borish;
2. qo‘shimcha qiyinchiliklarni tizimli kiritish;
3. musobaqadan foydalanish;
4. o‘z-o‘zini tarbiyalash funksiyasini ketma-ket kuchaytirish;
Sportchini tarbiyalashning asosiy uslublari - ishontirish uslubi, murabbiy va o‘rtoqlarini shaxsiy namunasidir.
Psixologik kuchlanishni boshqarishda mashg‘ulot vositalari va uslublarini shartli chegaralash bilan boshqarish mumkin.
Qilichbozlarni har xil yo‘nalish dagi ixtisoslashtirilgan mashqlarni bajarishda psixologik kuchlanishi
19 - jadval

Mashqlarguruhi	Mashqlar	Psixologik kuchlanish darajasi (ballar gurux xisobida).
1	Javobgar musobaqalardagi bellashuvi	7-10
2	Musobaqa bellashuvlari, katta musobaqalargi yondashtiruvchi va natija uchun kurashadigan trenirovka bellashuvlari.	6-8
3	O‘quv bellashuvlari, harakatni 4-6 raqib bilan bajarishda kelisholmay ishlash murabbiyning individual darslari, sport o‘yinlari	4-6
4	Raqib bilan oldindan kelishib olingan mashklarni bajarish	3-4
5	Mustakil texnika ustida ishlashda qo‘llaniladigan mashklar	1-3

Shunga o‘xshash psixologik kuchlanish chegaralari boshqa turlarida ham ishlatiladi.

Nazorat uchun savollar

1. Ko‘p yillik tayyorgarlikni davom etishi va uni aniqlovchi omillar ayting?.
2. Harakatlarga o‘rgatish deganda nimani tushunasiz?.
3. Talim jarayoni tarkibi…..
4. Texnik tayyorgarlik nima?
5. Sport taktikasi qayerda ishlatiladi?
6. Sport mashg‘ulotlarida psixologik tayyorgarlik nima uchun kerak?