Математика фанини ўҚитишда замонавий ёндашувлар ва инновациялар модули бўйича

репродуктив-тадқиқотчилик турдаги лаборатория ишлари, бу турдаги 
ишларни бажаришда ўқувчилар физик ҳодисаларнинг қўлланилиш 
қонуниятларини худди репродуктив турдаги сингари аниқ тасаввур қилади, 
лекин уларга тажриба натижаси олдиндан аниқ эмас; г) тадқиқотчилик 
турдаги лаборатория ишлари, бу турда муаммо қўйилади, уни 
экспериментал ечиш методикасини ва керакли асбобларни танлашни 

---

74 
ўқувчининг ўзи ҳал қилади. Бундай турдаги ишларга ўқувчиларнинг курс ва 
битирув малакавий иши каби илмий-тадқиқот ишлари киради. 
- Машғулотларнинг ташкилий томонлари ҳам муҳим аҳамиятга эга. 
Физикадан лаборатория дарсларини қуйидаги шаклларда ўтказиш мумкин: а) 
фронтал; б) циклик (битта циклдаги лаборатория ишлари бўлим ёки катта 
мавзунинг мазмунини акс эттиради, ҳар бир циклнинг топшириқлари 
мураккаблашиб боради); в) мавзулар бўйича (олдиндан белгиланган график 
асосида турли мавзуларда иш бажарилади); г) комбинациялашган (бирга 
қўшилган) лаборатория хонаси имкониятлари ва турли мавзуларга тегишли 
жиҳозларнинг мавжудлигига боғлиқ равишда юқорида санаб ўтилган 
шакллардан бири кўринишида ўтказилади.
Физик лабораториянинг экспeримeнтaл ишлaри физикaдан нaзaрий 
ўргaнилгaн қoнунлaр, ҳoдисaлaр, жaрaёнлaрнинг кўргазмали намоён 
бўлишини кузатишга ва амалда қўлланилишини ўрганишга имкон беради. 
Мазкур таълимда физикaдан лаборатория машғулотларининг ўқитиш 
сифaтини кўтариш ва ўқувчиларнинг экспериментал тaйёргaрлигини 
такомиллаштиришга ёрдам берувчи қуйидаги ижобий жиҳатларни инобатга 
олиш тавсия этилади:
лаборатория ишларини бажариш жараёнида ўқувчилар илмий билиш 
методлари билан танишадилар, физик ҳодисаларнинг табиатига, уларни 
ўрганиш имкониятларига, амалда қўлланилишига ишонч ҳосил қиладилар; 
ўқувчиларнинг назарий ва амалий фикрлашларини ривожлантиришга 
шароит яратади, назариянинг реал моҳиятини англашга ўргатади;
лаборатория дарсларида маърузалар, дарсликлар, ўқув қўлланмалари ва 
бошқа манбалар билан мустақил ишлаш натижасида тўпланган маълумотлар 
умумлаштирилади; 
ўқувчиларни лаборатория экспериментини ўтказиш методлари билан 
таништиради, назарий билимларни амалда қўллашга ўргатади, физик 
асбоблар билан ишлаш, мутахассисликка оид кўникма ва малакаларни 
эгаллашга ёрдам беради; 
ўқувчилар ўлчаш хатоликларини аниқлашни ўрганадилар, тажриба 
натижаларини қайта ишлашда эса, компьютер технологияларидан 
фойдаланиш имкониятларига эга бўлиши мумкин; 
экспериментал ишларни ташкил қилиш ва қўйиш, илмий-тадқиқот 
методлари билан таништириш, ўқувчиларда илмий-тадқиқот ишлари билан 
шуғулланиш (тадқиқотчилик) истагини уйғотади; 
қурилмалар билан ишлаш, ўқувчиларнинг билиш ва конструктив 
қобилиятларини, кузатувчанлик, диққат, сабр-тоқат, тасаввур қилиш ва 
бошқа сифатларини ривожлантиради; ўқувчиларда индивидуал ва жамоа 

---

75 
бўлиб ишлаш маданияти, олдиндан тузилган режа асосида ишлаш кўникма 
ва малакалари шакллантирилади; 
ўқитувчиларга, физика курсидан ўқувчиларнинг билим, кўникма ва 
малакаларини мунтазам равишда текшириб бориш, ўқувчиларга эса ўз-ўзини 
назорат қилиш имкониятини беради.