Matematika fakulteti

Кэш-ѐд 
Көршилик CD-ROM лас буфесге ѐки кэш-ѐдқа ийе. Әдетте буфес тыйымлылығы 256 Кбайт.
Интесфейт 
Интесфей 
дегенде CD-ROM да жыйнафшыныо кеоейтисиф шинаты менен физикалық бисигифи 
тхтиниледи. Интесфейт — бул мағлыфматлас жыйнафшыдан кпмрьятесге бесилетуғын канал. CD-ROM ды 
кпмрьятесге жалғаф ушын 4 тиртеги интесфейт райдаланады: 

SCSI/ASPI (Small Computer System Interface/Advanced SCSI Programming Interface);

IDE/ATAPI (Integrated Device Electronics/AT Attachment Packet Interface);

Пасаллел рпст;

USB рпсты.
 
Интесфейт IDE/ATAPI 
IDE/ATAPI –
ATA интесфейтинио кеоейтрети бплыр табылды. ATAPI— бул CD-ROM ушын IDE 
(Enhanced IDE) ттндаст рспгсаммалы кеоейтисилген интесфейт.
CD-ROM ды IDE/ATAPI интесфейти асқалы жалғаф-бул ео экпнпмлы цюм эффективли утыл бплыр 
етарланады. Көршилик заманагөй кпмрьятеслесде CD-ROM IDE/ATAPI интесфейти сқалы жалғанады.
 
Интесфейт USB 
USB интесфейти жюдеминде кпмрьятесге қюлеген қусылманы жалғаф мхмкин: клавиатуса, джпйттик, 
CD-RW ц.т.б. USB 1.1 интесфейтинио мағлыфматласды өткеиф тезлиги 1 145-1 200 Кбайт/т қусата, ал USB 2.0 
— 60 Мбайт/т (шама менен 40 ете жпқасы). Буннан батқа USB шинаты қусылмаласды "ыттылай" жалғафға 
мхмкиншилик беседи цюм Plug and Play ттндастын қпллайды. 
 
Кпмракт-диткти жхклеф механизми 
Бхгинги кхнде биснеше кпмракт-дитклесди жхлейтуғын жыйнафшылас шығасылмақта. Кпнтейнеслес 
– бул диткти жхклефши механизм бплыр көршилик кпмракт-дитк жыйнафшыласда райдаланылмақта. 
Дитк аснафлы тығыз жабылған жылытыфшы металл қақраққа ийе 
кпнтейнес 
ге пснатылады. Кпнтейнесди 
жыйнафшыға пснатыфда металл қақрақ аснафлы механизм менен лазес нусы жплына кпмракт-дитк бетин
ашады. 
Кпмракт-дитк қусылмаласына шао цюм рататлықласдыо тхтифи мағлыфматласды пқыфда қютеликке 
алыр келеди..
Егес лазес қусылматыныо линзаты рататланта, мағлыфматласды пқыф ютеленеди. Бундай жағдайда 
аснафлы тазалафшы дитклесди қплланыф кесек. Айысым заманагөй мпделлесде линза тазалайтуғын ишлей 
қусылған қусылмаға ийе бплады.