Матеьатик лингвистика нима?

165.Лисоний белги нима?
Семиотика (юн. семеиотикос — белгилар ҳақидаги таʼлимот), семиология — 1) ахборот, маʼлумотларни саклаш ва узатиш учун хизмат қиладиган белгилар ва белги тизимларининг умумий хусусиятларини оʻрганадиган фан соҳаси; 2) у ёки бу обʼектнинг 1маʼнодаги С. нуқтаи назаридан оʻрганиладиган тизими (мас, муайян филм ёки бадиий асар С.си, муайян халқдаги муомаламурожаат С.си ва бошқалар).Лингвистик С.даги асосий тушунча лисоний белги боʻлиб, у муайян матнлардаги ва муомала вазиятидаги шакл ва мазмуннинг диалектик бирлиги сифатида намоён боʻлади. Белги оʻзи шартли равишда алоқадор боʻлган нарса ҳақида муайян жамият вакилларига хабар беради. Белгиларнинг энг муҳим ва мураккаб тизими тилшунослик оʻрганадиган тилдир. Белги тизимлари табиий (инсон тили, хайвонларнинг белги тизимлари) ва сунʼий (ясама, сунʼий тиллар, дастурлаш тили, физика, кимё, математика ва мантиқдаги рамзлар тизими) боʻлади. Белгилар ва белги тизимларини оʻрганишда синтактика, семантика ва прагматика оʻзаро ажратилади. Синтактика нутқзанжирида ёки муайян матнда кетма-кет, изчил қоʻлланадиган тил бирликлари оʻртасидаги оʻзига хос муносабатларни оʻрганади. Семантика белгиларнинг улар ифодалайдиган обʼектлар билан муносабатини оʻрганади. Прагматика эса белгилар, улар ифодалайдиган обʼектлар ҳамда белгилар тизимидан фойдаланувчилар оʻртасидаги муносабатни оʻрганади.С.нинг "белгилар ҳақидаги фан" сифатида умумий кридалари, хусусиятлари дастлаб америкалик мантиқшунос Ч.С. Пирс ва швейсариялик тилшунос Ф. де Соссюр асарларида бир вақтнинг оʻзида ва мустақил равишда қайд этилган. Ушбу тушунча учун Ч.С. Пирс "С." терминини. Ф. де Соссюр эса "семиология" терминини, қоʻллаган. С. гояси кейинчалик америкалик файласуф Ч. У. Моррис томонидан тартибга солиниб ривожлантирилди. Бир қанча европа ва рус олимлари ҳам С.нинг ривожига ҳисса қоʻшганлар. Фалсафий фанлардан ҳисобланадиган умумий С. ва махсус семиотик фанлар, жумладан, тил С.си (глоттосемиотика ёки лингвосемиотика) фарқланади. С. тараққиёти функсионал структур тилшунослик тараққиёти билан узвий богликдир. С. муаммоларини ишлаб чиқиш математик мантиқ, математик лингвистика, информатика ва бошқа учун ҳам муҳим аҳамиятга эга.