Масъул муҳаррир

10
TA’LIM JARAYONIDA ZAMONAVIY YONDASHUVLAR.
Bozorova Zuhra Shuhratovna
 Qarshi shahar 44-umumiy o‘rta ta’lim maktabi
boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi
[phone]
[e-mail]
Annotatsiya: Ushbu maqolada ta’lim jarayonida zamonaviy yondashuvlar,interfaol metodlar 
haqida fikr-mulohazalar bildirilgan.
Kirish so‘zlar: ta’lim, interfaol metodlar,o‘quvchi, o‘qituvchi ,mustaqil fikr
Ta’lim texnologiyasining hozirgi taraqqiyot bosqichi ta’lim jarayonida zamonaviy pedagogik 
texnologiyalarning keng qo‘llanilayotganligi bilan xarakterlanadi. Uzoq yillar foydalanilgan 
o‘qitish texnoliyasidagi bir xillik, ta’lim jarayonida o‘qituvchi gegemonligi, o‘qituvchi tomonidan 
fanni tayyor, ortiqcha mushohada qilmasdan ham qabul qilinadigan darajaga keltirib o‘quvchiga 
taqdim etishga urinish o‘quvchilarning faolligini pasaytirib, ularda ijodiy fikrlash malakasi 
shakllanishiga to‘sqinlik qila boshlagan edi. Shuning uchun ham ta’lim jarayoniga o‘quvchini 
o‘qitadigan emas, balki uni o‘qishga, bilim olishga o‘rgatadigan interfaol usullarni qo‘llashga 
urinish kuchaydi. 
Biroq ta’lim amaliyotidagi barcha muamollarni interfaol usullar yordamida hal qilishga urinish, 
ularni muvaffaqiyat keltiruvchi sehrli tayoqcha deb qarash hollari ham uchraydi. Fikrimizcha, 
bu xato nuqtai-nazar bo‘lib, birinchidan, u didaktik o‘yin usullarining ta’limda zaruriy o‘rinni 
topa olishga putur yetkazadi, ularning ijobiy jihatlarini xiralashtiradi, ikkinchidan, an’anaviy 
texnologiyaning yillar davomida sayqallanib ulgurgan samarali shakllarini chetga surib qo‘yadi.
Doimo muvaffaqiyat keltiradigan universal o‘qitish metodi yo‘q, modomiki shunday ekan, 
an’anaviy o‘qitish texnologiyasidan butunlay voz kechish haqida emas, uning yaxshi jihatlarini 
saqlab qolgan holda, interfaol usullarni joriy etish haqida o‘ylansa to‘g‘ri bo‘ladi.
O‘quvchilarning o‘zaro hamkorligi asosida dars samaradorligini oshirishi, mustaqil fikrlash, 
bahs-munozara yuritish munosabat bildirish ko‘nikmasini shakllantirishi, ya’ni interfaol 
tushunchasini yuzaga keltirishi kerak. Bu usulda o‘quvchi o‘zi faol ishtirok etgan holda, yakka 
juftlikda, guruhlarda muammo va savollarga javob topishga harakat qiladi, fikrlaydi, baholaydi, 
yozadi, so‘zga chiqadi, dalil hamda asoslar orqali qo‘yilgan masalani yaratib berishga harakat 
qiladi. Bu esa o‘quvchilar xotirasida uzoq saqlanadi. Yangi mavzuni o‘zlashtirishda tanqidiy, 
tashkiliy yondosha oladi. O‘qituvchi faqat ko‘rsatuvchi, kuzatuvchi vazifasini bajaradi, xolos. 
Xulosa qilib aytganda, boshlang‘ich sinflarda umumlashtiruvchi darslarni uyushtirishda 
interfaol metodning roli kattadir. Darslarni turli usullardan foydalanib o‘tish interfaol usullaridan 
foydalanish bu dars samarasini yanada oshiradi.