Масъул муҳаррир

10
TA’LIMDAGI YONDASHUVLAR VA UNDA PEDAGOGIK QOIDALARNI AMALGA 
OSHIRISH
Ismoilova Barchinoy Obidovna, 
Uchko‘prik tumani 26- maktabning 
tarix va huquq fani o‘qituvchisi 
telefon:[phone] 
[e-mail]
Annotatsiya: Ushbu maqolada ta’limdagi yondashuvlar va unda pedagogik qoidalarni amalga 
oshirish haqida so‘z boradi. Pedgogoik qoidalar asosida bo‘lishi kerak bo‘lgan jarayonlar ham 
aytib o‘tilgan.
Kalit so‘zlar: pedagogik jarayon, ideal shaxsiyat modeli, muhim yondashuv, shaxsiy yon-
dashuv, situatsion yondashuv
Ta’limning ko‘plab pedagogik nazariyalari, ular o‘quvchining qaysi ideal shaxsiy modeli 
bilan belgilanadi. Bundan tashqari, ushbu ideal ko‘pincha pedagogik jarayonning o‘zi amalga 
oshiriladigan jamiyatning ijtimoiy-iqtisodiy ehtiyojlari bilan belgilanadi.
Mamlakatning bozor iqtisodiyotiga o‘tish sharoitida hayot faoliyati yoki ishlab chiqarish 
sohasi inqirozdan chiqib ketmasligi kerak, shuning uchun doimiy ravishda ijodiy o‘zini o‘zi 
rivojlantirish qobiliyatiga ega bo‘lgan, ijodiy, raqobatdosh, harakatchan, aqlli shaxs jamoatchilik 
e’tiborini tobora ko‘proq jalb qilmoqda.
Shaxsiy yondashuv sharoitida yoki ko‘pincha aytilganidek, shaxsga yo‘naltirilgan tarbiya 
ma’lum bir yakuniy maqsad, ideal shaxsiyat modeli sifatida qabul qilinadi. Ta’lim tizimining 
boshqa barcha tarkibiy qismlari, uning ishlashi va o‘zini rivojlantirish uchun sharoitlar ushbu 
yakuniy natijani hisobga olgan holda ishlab chiqilgan va amalga oshiriladi. Bu degani, boshqa 
nazariyalar va ta’lim tizimlari doirasida shaxsiyat va uning ideal modeli hisobga olinmaydi: 
gap shundaki, shaxsga yo‘naltirilgan ta’lim sharoitida o‘quvchining shaxsiyati ustuvor, tizim 
shakllantiruvchi rol o‘ynaydi.
Ta’limdagi yana bir muhim yondashuv - bu faoliyatga yondashuv. Har qanday faoliyat ma’lum 
bir vaziyatda yuzaga kelganligi sababli, ular ta’limga situatsion yondashuv haqida ko‘pincha 
gapirishadi. Ta’limga situatsion yondashuv sharoitida o‘qituvchi rioya qilishi kerak bo‘lgan bir 
qator pedagogik qoidalarni amalga oshirish mumkin.
Birinchi qoida. Qanday bo‘lmasin, pedagogik nuqtai nazardan qanchalik qiyin bo‘lmasin, 
shoshilmang va o‘ychan, muvozanatli qaror qabul qiling, o‘z harakatlaringiz uchun barcha 
mumkin bo‘lgan strategiyalarni yo‘qotib qo‘ying.
Ikkinchi qoida. Xulq-atvoringiz strategiyasini ishlab chiqishda, o‘quvchilaringiz sizning 
professional adolat va halollikka to‘liq ishonishlari uchun, qiyin pedagogik vaziyatni yengib 
o‘tish uchun yuqori axloqiy mezonlar va usullarga ustunlik bering.
Uchinchi qoida. Qiyin pedagogik vaziyatda barcha muammolarni darhol va hozir hal qilishga 
shoshilmang. Murakkab muammo, qoida tariqasida, bosqichma-bosqich hal qilinishini talab 
qiladi.
To‘rtinchi qoida Tadbirlar davomida harakatlaringizni tartibga soling.
Beshinchi qoida. Xato yoki pedagogik xato bo‘lsa, buni o‘zingiz uchun va agar kerak bo‘lsa, 
o‘quvchilaringiz uchun halol qabul qiling. Bu sizning obro‘ingizni har doim va har narsada 
benuqson ko‘rinishni istashdan ko‘ra ko‘proq o‘sishiga yordam beradi.
Pedagogik qoidalarni amalga oshirish bilan o‘qituvchi dars sifati va samaradorligini oshirishga 
yangi yechimlarga ega bo‘lishi mumkin.
Foydalanilgan adabiyotlar
1. «Pedagogika tarixi». .Zunnunova, B.To‘xliev, X.Ma’sudov. Toshkent. 2002y 
2. «Pedagogika».R.Mavlonova,O.To‘raeva,K.Xolikberdiev.Toshkent. «O‘qituvchi». 2002

---

431