"Mashinasozlik texnologiyasi asoslari" asoskasbiy o’quv fanidan ma’ruzalar matni

t/t N	Razvertkalash Usuli	Кvalitet aniqligi	G’adir-budirligi Ra
Razvertka aniqligi kvaliteti
1 2 3	normal aniq yupqa	8,9 7,8 6,7	2,5-3,2 1,25 0,63	8 7 6 kval. Dopuskining 0,6 qismi

Diametrlari 25-500 mm oralig’ida bо’lgan 6-7 kvalitet aniqlikda yakunlovchi ishlov berish maqsadida suzuvchi (plavayuщie) plastinkalar о’q og’ishi va siljishi xatoliklarini tо’g’rilay olmaydi, ammo faqat yuqori aniqlikdagi о’lchamlar olish uchun ishlatiladi.


17 - M A ‘ R U Z A (2 soat)


12-mavzu davomi (2 soat)


7. Sidirgichlar bilan ishlov berish

Sidirib ishlov berish usuli, teshik va har qanday ko’ndalang kesimdagi ariqchalarga, yassi va egri chiziqli yuzalarga va aylanuvchi teshiklar yuzalariga toza ishlov berishda qo’llaniladi. Sidirish usulini qo’llash ishlov berishni engillashtiradi, chunki bitta sidirgich asbob, bir nechta keskich asboblarni (masalan, zenker yoki ichki yo’nuv keskichi va razvertkani; qora va toza ishlov berish frezalarini va sh.o’.) o’rniga qo’llaniladi (12.4-rasm).

12.4-rasm. Teshiklarni sidirish amalsining sxemasi.

Sidirish usulida 8-9 kvalitet aniqlikka, R_z=20 mkm; R_a=2,5-1,25 mkm tozalikka erishiladi. Bosim bilan sidirish (proshivka) yakunlovchi ishlov berish usuli sifatida qo’llanilib, 7 kvalitet aniqlikni va Ra=1,25-0,63 mkm tozalikni ta’minlaydi.
Sidirgichlarni ikki turga ajratamiz: 1- cho’ziluvchi sidirgich (protyjka) va 2- siqiluvchi sidirgich (Proshivka). O’z-o’zidan ko’rinib turibdiki birinchi asbob cho’zilishga ikkinchisi esa siqilishga ishlaydi.