«Машинасозлик технологияси асослари»



Download 2,25 Mb.
Pdf ko'rish
bet54/74
Sana25.02.2022
Hajmi2,25 Mb.
#292510
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   74
Bog'liq
cYsBag4Rxq6LTA5uNMjsZ2Bik27ZHvNNnP3t7C8Q(1)

?????
Юклаш
12.4-расм. Олти шпинделли токарлик ярим автомат дастгохида тишли 
ғилдиракка механик ишлов бериш 
Технологик жараённинг биринчи ва иккинчи даврларини 
бирлаштириш учун саккиз шпинделли токарлик ярим автоматларидан 
фойдаланилади (12.5-расм). Бундай дастгох столининг жуфт рақамли 
холатларида тишли ғилдирак хомашёсини ишлов берилмаган юзаси 
бўйича ўрнатиш мақсадида уч муштчали патронлар қўлланилади.
Дастгохнинг тоқ рақамли холатларида эса кенгаювчи оправка 
ўрнатилган бўлиб у ишлов берилган марказий тешик бўйича 
Деталнинг ўрнатишга хизмат қилади. Бундан кўриниб турибдики
дастгох столи бирданига иккита холатга бурилади. Тоқ рақамли 
холатдаги кесувчи асбоблар тишли ғилдирак хомашёсининг сирт 
юзаларига ва марказий тешикка механик ишлов бериш учун 
технологик созланади. 


99 
12.5-расм. Саккиз шпинделли токарлик ярим автомат дастгохида 
тишли ғилдиракка механик ишлов бериш 
Тоқ рақамли холатларни ўтиб бўлгандан сўнг хомашё жуфт 
рақамли холатлар учун қайта ўрнатилади. Бу холда ўрнатиш юзалари 
алмашади. Жуфт рақамли холатларидаги кесувчи асбоблар тишли 
ғилдиракларнинг қолган ташқи юзаларига механик ишлов бериш учун 
технологик созланган бўлади.
Тишли ғилдиракларга тиш очиш усули тишнинг шаклига 
(тўғри тишли, қийшиқ тишли, винтсимон ва хоказо) ишлаб чиқариш 
дастурига ва тишни аниқлик даражасига боғлиқ холда танланади. 
Донали ишлаб чиқариш ва таoмирлаш шароитида цилиндрсимон 
тўғри ва қийшиқ тишли ғилдиракларга тиш очиш учун горизонтал – 
фрезерлаш дастгохлари қўлланилади. Дастгох столига бўлувчи 
механизм ўрнатилади. Бу холда тиш очиш учун дисксимон модулли 
фрезерлар ишлатилади. Ишлов берилаётган тишли ғилдиракларни 


100 
тишлари сонидан келиб чиқиб бир модулли фрезалар йиғмаси 
қўлланилади.
Серияли ва ялпи ишлаб чиқариш шароитида махсус тиш 
фрезерлаш 
дастгохларидан 
фойдаланилади. 
Тиш 
фрезерлаш 
дастгохларида модулли червякли фрезерлар ишлатилади. Бу 
фрезерлар сирпаниб-думалаш харакати натижасида тишларни хосил 
қилади. Бундан ташкари долбяк билан таoминланган илгариланма-
қайтма харакат қилувчи тишни долбяклаш (ўйиб ишлаш) дастгохлари 
кенг қўлланилади. Бу дастгохларда кесувчи асбоб-долбяк айланма 
харакат хам қилади. Бу усул иккинчи турга оид бўлган кўп гардишли 
тишли ғилдиракларга тиш очиш учун ягона усул хисобланади. 
Бўлувчи диаметрига мос равишда ва унинг ортиши билан 
тишлар орасидаги чуқурликлари кенгайиб борувчи конуссимон тишли 
ғилдиракларни тишлари икки марта ишлов бериш йўли тайёрланади. 
Биринчи ўтишда тиш шаклига қараб шаклли дисксимон фреза 
ёрдамида тишлар орасидаги чуқурлик хосил қилинади ва иккинчи 
ўтиш тишни рандалаш дастгохларида бажарилади. Бу дастгохларда 
модулли (тиш модулига мос) иккита рандалаш кескичини бир-бирига 
нисбатан маoлум бурчак остида ўрнатиб сирпаниб-думалаш харакати 
қўшиб олиб борилади ва натижада тишлар орасидаги чуқурлик хосил 
қилинади. Эгри тишли конуссимон тишли ғилдиракларни тишлари 
кескичлар каллаги ёрдамида махсус дастгохларда хосил қилинади.
Тишнинг ишчи юзаларига якунловчи ишлов бериш тишларини 
шеверлаш дастгохларида олиб борилади. Бундан мақсад тишни юза 
тозалигини аниқлик даражасини орттириш ва тишни шаклини 
тўғрилашдан иборат. Термик ишлов берилгандан сўнг мембранали 
роликли патронларда тишни юзаси бўйича ўрнатилган холда тишли 
ғилдиракларни марказий тешиги ички юзалари жилвирланади. Кейин 
эса марказий тешик бўйича ўрнатилган холда тишни ишчи юзалари 
турли хил усуллар ёрдамида жилвирланади.
Тишларни шевинглаш 2 хил усулда бажарилади, биринчи усул 
шевер деб номланган махсус шеверлар ва иккинчи усулда махсус 
шевер рейка ёрдамида ишлов берилади. Шеверлар ёнларида 0,8 мм 
чуқурликдаги чуқурчалари бўлган кесувчи тишли ғилдиракдан иборат 
бўлади. Шевенглашни умумий схемаси
12,6 расмда келтирилган. 


101 
12,6-расм Дискли шевер билан цилиндрик тишли ғилдиракни 
шевинглаш. 
а) умумий кўриниш
б) ва в) бир ўтишли шевинглаш схемаси


102 
Бунда ишлов бериладиган тишли ғилдирак оправкада (12,6 а- 
расм) дастгох столи марказларига жойлаштирилади. Шевер тишли 
ғилдиракни устида 15

бурчак остида ғилдирак билан винтли жуфт 
хосил қилгандай холда жойлашади. Айлантириладиган шевер ишлов 
бериладиган тишли ғилдиракни айлантиради. Бунда у ўқ бўйича 
илгариланма - қайтма харакат қилади. Бу вақтда шевер тишни бутун 
узунлиги бўйича қиринди қириб олади. Шевер столни хар бир 
харакатига мос холда вертикал харакат хам қилади. Столни хар бир 
харакати охирида шевер тескари айланиб тишни тескари (орқа) 
томонига ишлов беради.
11.1-жадвалда мисол тариқасида хар хил кўринишга эга 
бўлган 
конусли 
тишли 
ғилдиракларни 
технологик 
маршрутларини келтирамиз. 
11.1-жадвал 
Хар хил кўринишга эга бўлган конусли тишли ғилдиракларни 
технологик маршрутлари 
Конусли тишли ғилдиракларнинг кўриниши 
Гардишли 
Гупчакли 
Валикли 
Ам
ал

Амал таркиби 
Ам
ал

Амал таркиби 
Ам
ал

Амал таркиби 
005 
Тешикларни 
кенгайтириш, 
торецларни йўниш ва 
орқа ёнини йўниш 
005 
Гупчакдаги 
тешикни пармалаш 
ва торецларни 
йўниш 
005 
Торецларни фрезерлаш 
ва марказлаш 
010 
Махкамлаш 
тешикларини 
пармалаш 
010 
Тешикни ва 
шлицаларни 
сидириш 
010 
Валик томонидан 
бошланғич ишлов 
бериш 
015 
Олд томонидан 
конусли юзаларни ва 
торецларни бошланғич 
йўниш 
015 
Ғилдиракни ташқи 
юзаси бўйича 
бошланғич йўниш 
015 
Ғилдирак томонидан 
бошланғич йўниш 
020 
Орқа торецни 
жилвирлаш 
020 
Ғилдиракни 
якуний йўниш 
020 
Валик томонидан 
якуний йўниш 
025 
Тешикни сидириш 
025 
Тишларни 
бошланғич кесиш 
025 
Ғилдирак томонидан 
якуний йўниш 
030 Олд томонидан 
030 Тишларни якуний 
030 
Валик учидаги 


103 
конусли юзаларни ва 
торецларни якуний 
йўниш 
кесиш 
резбаларни кесиш 
035 
Тишларни бошланғич 
кесиш 
035 
Ғилдиракни 
чиниқтириш 
(обкатка) 
035 
Тишларни бошланғич 
кесиш 
040 
Тишларни якуний 
кесиш 
040 
Термик ишлов 
бериш 
040 
Тишларни якуний 
кесиш 
045 
Ғилдиракни 
чиниқтириш (обкатка) 
045 
Тешикларни 
жилвирлаш 
045 
Ғилдиракни 
чиниқтириш (обкатка) 
050 
Термик ишлов бериш 
050 
Шлицаларни 
калибрлаш 
050 
Термик ишлов бериш 
055 
Ўрнатиш тешигини ва 
орқа торецни 
жилвирлаш 
055 
Тишларни 
жилвирлаш 
055 
Валикни жилвирлаш 
060 
Тишларни жилвирлаш 
060 
Ғилдиракни 
жуфтини танлаш 
060 
Тишларни жилвирлаш 
065 
Ғилиракни жуфтини 
танлаш 
065 
Ғилиракни жуфтини 
танлаш 

Download 2,25 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   74




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish