Quyidagi hollarda qo’shtimoq ichiga olinadi:
Zavod-fabrikalar, shirkat xo’jaliklarining, firmalarning nomlari qo’shtirnoq bilan yoziladi: «Toshkent» shirkat xo’jaligi, «Zomin» jamoa xo’jaligi, «Malika» fabrikasi.
Geografik obyektlarning, matbuot organlarining nomlari bilan atalgan toponimlar xaritalarda qo’shtirnoqsiz yoziladi: 0'zbekiston ovozi gazetasi ko’chasi, Movarounnahr ko’chasi.
birinchi o’rnida so’z bilan yoziladi: Yeitinchi qo’tir (ruscha xutor so’zidan), Beshinchi brigada kabi.
Geografik atamalar
Geografik obyektning turini bildiradigan so’zlar geografik atama-lar hisoblanadi. Masalan, ko'1, cho'1, tog’, adir, ariq, orol, quduq, muzlik, botqoqlik, qirg’oq, sharshara, qir, botiq, vodiy, soy, kanal, tekislik va b.
Geografik atamalar turdosh otlar bo’lganida gegrafik nomdan keyin kichik harflar bilan alohida yoziladi.
Geografik atamaiar toponimlar tarkibiga kirganda qo’shib yoziladi va shu geografik nomlardan keyin yana takrorlanishi mumkin: Qora-tog’ tog’i, Oqtepa tepaligi, Sirdaryo daryosi, Kattaqishloq qishlog’i, Oqkoi ko’li, Tandirqum qumligi kabi.
Xartalarga aholi punktlarining nomlari yonida ularning turlarini bidiradigan so’zlar (shahar, qishloq, ovul, shaharcha va boshqa) yozilmaydi.
Geografik noralar tarkibidagi atamalar va boshqa so’zlaming ta- laffuz shaklidagi xiima-xillik
Geografik nomlar tarkibidagi atamalar jonli til so’zlaridan iborat bo’lishi mumkin. Ya'ni ular umumiy qabul qilingan atamalardan farq qilib, faqatgina shevalarda qo’llanilib kelishi mumkin. Bunday hollarda jonli til atamalari o’rniga adabiy til atamalari ishlatilmaydi. Jonli ti! so’zlari saqlab qoiinadi.
Atamalar turli joylarda turliclia talaffuz qilinishi mumkin. Jonli til so’zlaridan iborat atamalarning talaffuz shakli joy nomlari yozilishida saqlanib qoladi.
Geografik nomlar yozilishida deflsning o’rni
Sonlar bilan yozilish tartibi:
Geografik nomlar tarkibiga kirgan tartib sonlar nomning o
Birinchi tarkibiy qismi ot yoki sifatdan, ikkinchi komponenti atoqli otdan iborat bo’lgan toponimlar defis orqali, har ikki kom-ponenti ham katta harflar bilan yoziladi: Chig’atoy-Oqtepa, Ko’kcha-
Oqtepa, Ozod-Buxoro, Dasht-Azlartepa, Daslit-Jaloir, Bog’i-Sa-marqand, Do’ng-Qovchin, Isori-o’roqli, Qo’shtepa-Saroy, Tojik-Pistakent, o’qchi-Bozorboshi, 0'qchi-Qushqo'noq, Xaroba-Qulonchi, Chorbog’-Boyqo’ndi, Chek-Nasriddin, Chek-Jo’rabek, Cho’ja-Arab, Cho’ja-Yuziya.
Ba'zi qo’shaloq so’zlardan iborat toponimlar orasida defis qo’yib, ikkinchi tarkibiy qismi kichik harf bilan yoziladi: Oppon-soppon, Ekin-tikin, Shirin-shirin, Ishchi-xizmatchi.
Birinchi tarkibiy qismi fe'l, ikkinchi tarkibiy qismi toponim bo’lgan geografik nomlar: Qolgan-Sir, Qolgan-Chirchiq kabi yoziladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |