Masafalari raajmuidan bahs etadi

Uyshun, usun, uysun - qadimgi umumturkiy etnonim. o’zbek, qozoq, qirg’iz, boshqird, qoraqalpoqlar tarkibida uyskun (uysun) qabilasi (urug’i) qayd qilingan. Urganch, Amudaryo, o’rta Chirchiq, Kattaqo’rg’on, Xatirchi tumanJarida Uyshun (Uyshin), Andijon tu-manida Uyshunmahalla, Uyshunchek qishloqlarf bor.
Ulus — xalq, davlat, yurt, mamlakat (saltanat). o’rta Osiyodagi ulkan qabilalar uyushmasi (Mirzo Ulug’bekning «To’rt ulus tarixi» kitobida shu haqda gap boradi). Ko’hna turkiy yodnomalardan birida bunday deyilgan: «Har bir ulus necha ela (elga) va har el necha o’ymog’a (aymoqqa), har o’ymog’ necha bo’ya (bo’y — bov, bog’ «shox», «tarmoq») va urug’a (urug’ga) taqsim o'linur». Ulus qadimgi turkiy tilda «qishloq» degani, hozir ham ba'zi tillarda «qishloq», «ovul», «manzil» ma'nolarida ishlatiladi. Go’zalkent, Nurota, Pastdarg’om tumanlarida Ulus qishloqlari bor.
Ui^anji - topoetnonim, ya'ni joy nomi bilan atalgan qavm. Urganjilar Xorazm poytaxti Urganchni Chingizxon yer bilan yakson qilib tashlagandan keyin Buxoro tomonga kelib o’rnashib qolgan hunarmandlarning avlodlari. Boshqa bir ma'lumotlarga ko’ra XVII asr oxiriarida Urganchdan ketib Buxoro va boshqa yerlarga o’mashgan o’zbeklar. Turkmanlarda ham urgenji {urgenchli) etnonimi bor. Samar-qand, Buxoro, Navoiy, Andijon, Namangan viloyatlarida Urganji (Urganjilar, Urganjiyon, Urganjixona) qishloqlari anchagina uchray-di.
Uyas, uyaz - marqa urug’ining 16 tarmog’idan biri. Boshqa urug’lar tarkibiga ham kirgan. Masalan, solin urug’ining bir shoxi uyassolin deyiladi,
Bekobod, Baxmal, Jomboy, Bulung’ur, QumqoVg’on tumanla-rida Uyas nomli qishloqlar bor. Qadimiy tilshunos olimlardan Abn Hayyon al-Andalusiy va Jaloliddin Tusiy asarlarida uyaz so’zi «pash-sha, chivin’ deb izohlangan.
Xalaj (xalach) — qadimiy turk qabilasi. Vakillari Tojikiston, Ozarbayjon, o’zbekistonning ba'zi joylarida yashagan. Vobkent tuma-nida Xalaj, Shofirkon, Vobkent tumanlarida Xalajiyon, Ishtixon tu-manida Xalajon qishloqlari qayd qilingan.
Mahmud Koshg’ariy xalach asli «qol och», ya'ni «och qol» degan ma'noni bildiradi degan edi. Xalajlar husnli, chiroyli kishilar bo’lar emish.