Masafalari raajmuidan bahs etadi

Vardona. Bu katta bir qishloq bo’lib, ko’handizga, katta va mus-tahkam hisorga ega. U qadim vaqtlardan podsholarning qarorgohlari bo’lgan, lekin hozirda unda podshoh o’tiradigan qarorgoh yo’q. Var-dona Buxoro shahridan qadimroq barpo bo’lgan.
Vardona (Vardani, Vardanzi, Vardanze) qishlog’i Shofirkon tuma-nidagi Qo’rg’oni Vardanzi nomi bilan mashhur tepalik atrofida bo’lgan. Pahlaviy tilida yard - «gu1», -on ko’plik qo’shimchasi, ze(zi) - «yer», Vardonze — «sergul joy» degani.
Afshina. Katta shoriston (shahriston)ga va mustahkam hisorga ega. Bir qancha qishloqlar unga mansubdir. U yerda har haftada bir kun bozor bo’ladi. Bu qishloqning ekin yerlari va biyobonlari madrasa talabalariga vaqf qilingan.
Afshina - bu hozirgi Romitan tumanidagi Afshana qishlog’idir. o’sha davrlarda Samarqand yaqinida ham Afshina qishiog’i bo’lgan. Afshin - Jizzax bilan Xo’jand shaharlari oralig’idagi Usrushona ta-rixiy viloyati podshosining unvoni - «hukmdor» degani, bu so’z asli sug’dcha bo’lishi kerak.
Barkad. Bu qadimiy va katta bir qishloq, bir katta ko’handizga ega. Bu qishloqni «Barkadi a1aviyon» — «Ali avlodining Barkadi’ deb ataydilar. Bunga sabab shuki, amir Ismoil Somoniy bu qishloqni sotib olib, uning bir bo’lagini Muhammad payg’ambarning kuyovi xalifa Ali avlodiga vaqf qilgan. Bu qishloqning keyingi tarixi nomaium.
Romtin (Romitan). Bu katta ko’handizga ega va mustahkam qishloq bo’lib, Buxorodan qadimiyroq. Ayrim kitoblarda bu qishloqni Bu-xoro deb ataganlar. U qadim vaqtlarda podsholarning turar joylari bo’lgan, keyinroq esa Buxoro shahri bino bo’lgandan keyin pod-shohlar qish faslidagina bu qishloqda turganlar. Bu qishloqni Afrosi-yob bino qilgan.
«Buxoro tarixi»ning Buxoroda bosilgan nusxasida Romtin (Romi-tan) qishlog’i nomining kelib chiqishi haqida bir rivoyat keltiriladi. Aytadilarki, Afrosiyobning bir qizi bo’lib, uning doimo boshi og’rir edi. Romtinga kelib turib qolganidan keyin bu yerning havosi muvofiq kelib darddan xalos bo’ldi va bu joyga «Oromi tan» — «Tan oromi» deb nom qo’ydi. Oddiy xalq buni «Romtin» deganlar. Bu hozirgi Romitan tumani markazi Romitan shahridir.