Ma’ruzalar matni 1- ma’ruza: dinshunoslik faniga kirish. Reja

Shofe’iy mazhabi,  bu mazhab jug'rofiy mintaqa mahsuli bo'lmasdan, ikki o'zga mazhab bilan
yaqindan tanish, Payg'ambar ajdodi Hoshimning akasi Al-Muttalib avlodidan bo'lgan Muhammad
ibn Idris ibn al-Abbos ibn Usmon ibn Shofe'iy uning asoschisi bo'ldi.  Shofe'iy 767 yili Falastin
(G'azza)da   tug'ilib,   820   yili   Misrda   vafot   etdi.   Shofe'iy   "Al-Umm"   nomli   kitobni   yozib   [ba'zi
ma'lumotlarga ko'ra, kitobni uning shogirdi Ar-Rabiy ibn Sulaymon (884 y.) yozgan], unda nafaqat
shofe'iy mazhabi nazariyasini ifodalagan, balki o'zga mazhablar orasidagi ko'plab farqlarni ham
izohlab bergan. Mazkur yetti jildlik kitobda turli huquqiy masalalar, Ali va Ibn Mas'ud orasidagi
79

ixtilof, Shofe'iy va Molik qarashlari orasidagi farq Ash-Shayboniy tomonidan Madinaga xos ayrim

nazariyalarining rad etilishi o'z aksini toptan. 
Misr mazkur yangi mazhabning vatani bo'lgani uchun u yyerda bu ta'limot chuqur ildiz otgani
tabiiydir. 1517 yili Usmoniy turklar tomonidan Misrga hanafiy mazhabi kiritiladi. Hozirgi kunda
sud   mahkamalarida   shaxsiy   maqom   borasida   hanafiy   mazhabi   tatbiq   etilsa-da,   ko'p   misrliklar,
ayniqsa, qishloq joylarda o'z diniy urf-odatlarida shofe'iy an'analariga sodiq qolganlar. Falastin va
Iordaniyaning aksariyat musulmonlari, Suriya, Iroq, Hijoz, Pokiston, Hindiston, Indoneziya hamda
Eron va Yamandagi sunniy musulmonlar ham shunday qiladilar.