|
12-маъруза
Биоэтика ва фармацевтнинг замонавий шароитдаги вазифалари.
Баъзан ўзбошимчалик билан оғриган жамоада сабр-тоқатдан кўра, юрак-аччиқ нутқ янада самаралидир. Ходимнинг ёмон иши ҳақида гапирмаслигимиз керак, чунки суҳбатни ўтказиш вақтида "тафсилотлар" қўшилмаслиги мумкин.Айниқса, инсон учун жуда муҳимдир. Касалхона ходимининг жамоага кераксиз ҳис қилмаслиги керак, чунки у бутун соғлиғини соғлом қилди. Кейин жамоага қўшилган янги ходимлар тезда ўзларини қизиқтириб, ўз анъаналарига эга бўлиб, ишни ўрганиб чиқдилар. Ёқимли ва меҳмондўст, қийинчиликларда, меҳр-шафқат ва ҳурматда, таъсирчанлик ва ҳалолликда иш ва қўллаб-қувватлаш билан ажралиб турадиган - бу фармацевтика ходимларининг эътирозидир.Фармацевтика корхоналари, шунингдек, бошқа саноат корхоналари жамиятнинг инсоний ва ижтимоий жиҳатларини акс эттирувчи давлат қонунчилигида мустаҳкамланган умумий ахлоқий қоидалар ва меъёрларга риоя қилишлари шарт. Улар қуйидаги соҳаларда ахлоқий параметрларни жорий қилишлари керак:
• истеъмолчиларни ҳимоя қилиш;
• ёллашда камситмаслик;
• яшаш жойларини муҳофаза қилиш;
Давлат маблағлари ва хайрия тадбирларида иштирок этиш;
• табиий, энергия, хом ашё ва бошқаларни тежаш.
Дорихонанинг чуқур ижтимоий таркиби ҳам кўриб чиқилаётган муносабатларнинг ўзига хос хусусиятларини белгилайди.
Дори воситаларининг истеъмол товарлари сифатида характерли хусусияти фармацевтларга катта масъулият юклайди:
Ишлаб чиқарилаётган фармацевтика маҳсулотларининг сифати ва хавфсизлиги;
• дори воситаларини яратиш ва ишлаб чиқариш билан боғлиқ барча жараёнларни қаттиқ назорат қилиш;
Дори-дармон ва тиббий буюмларни сақлаш ва тарқатиш;
• гиёҳванд рекламаси ва бошқалар.
Тегишли қонунларнинг ахлоқий жиҳатларига риоя қилиш жамиятнинг барча аъзолари саломатлигини сақлаш ва мустаҳкамлаш учун шароит яратади.
Фармацевтика компаниялари ахлоқий ва ахлоқий нуқтаи назардан шундай муҳим нарсаларга эга: ҳукумат дастурларида қатнашиш:
• соғлом турмуш тарзини тарғиб қилиш;
• касалликнинг олдини олиш;
Кимёвий ва фармацевтика саноатини зарарсизлантириш ва қайта ишлаш;
• тегишли минтақанинг санитария-эпидемиологик жиҳатдан фаровонлигини таъминлаш;
• қонун лойиҳаларини ишлаб чиқиш ва соғлиқни сақлаш соҳасида давлат сиёсатини шакллантириш бўйича таклифлар киритиш;
инсон саломатлиги ҳолати билан боғлиқ ҳар қандай ноқонуний камситишнинг шаклларидан ҳуқуқий ҳимоя ва бошқалар.
1. Хусусий фармацевтика учун психологик талаблар.
1.1. Фармацевт ходими ва шахсининг муносабати.
Касб-ҳунар фаолияти профессионал шахс билан чамбарчас боғлиқ. Ходимнинг характери ва жараёни, шунингдек, профессионал фаолият натижалари ўртасидаги муносабатлар мавжуд. Бундан ташқари, инсон шахсиятининг шаклланиши асосан касбий фаолият ва унинг таъсири остида содир бўлади.
Жамиятни ривожлантиришнинг ҳозирги босқичида у касбий фаолият бўлиб, бу шахснинг барча асосий эҳтиёжларини бир вақтда ва тўлиқ тўлдириш учун максимал салоҳиятга эга (хавфсизлик, ўзини ўзи қадрлаш, ижтимоий тан олиниши ва бошқалар.). Ниҳоят, шахснинг ўзини ўзи англаши профессионал фаолиятда энг самарали тарзда амалга оширилади.
Шу муносабат билан, 1940-йилларнинг бошидан буён. профессионал психологияда тадқиқотчиларнинг қизиқиши псих-физиологик фазилатларини ва ишчи ақлий жараёнларининг ўзига хос хусусиятларини шахсиятни ўрганишга йўналтиришдан аста-секин ўтиб кетди. Экспериментал ишларнинг асосий натижаларини қисқача санаб ўтинг, бу эса профессионал шахснинг муаммоларига эътиборни кучайтирувчи сабаб бўлди.
1. Касбий муҳим фазилатларни ифодаловчи шахснинг ўзига хос хусусиятлари муваффақиятга, ишончлиликка ва профессионал фаолиятнинг бошқа объектив кўрсаткичларига сезиларли таъсир кўрсатиши мумкинлиги аниқланди. Бу нақш турли тадбирлар учун тасдиқланган.
2. Шахсиятнинг ўзига хос хусусиятлари касбий тайёргарликнинг энг муҳим белгилари ҳисобланади; касбий кўникмаларга эришиш тезлиги ва ўқитиш сифати асосан уларга боғлиқ.
3. Шахсият хусусиятларининг касбий фаолият хусусиятларига таъсири кўпинча ишни қондириш каби муҳим субъектив кўрсаткичга боғлиқ бўлади.
Фармацевт қуйидагиларга эга бўлиши керак:
- айрим ташкилий кўникмалар,
- кенг тараққиёт,
- Маданиятнинг тегишли даражаси.
- интеллектуал шахс;
- юқори ахлоқий фазилатларга эга;
-хушмуомала;
Асосий мақсадни ҳисобга олган ҳолда, фармацевт қуйидагиларга эга бўлиши керак:
- талаб қилинадиган касбий малаканинг даражаси;
- тайинланган ишни масъулиятсиз муносабатда бўлиш;
- меҳнат жамоасини бошқаришнинг илғор усуллари;
- меҳнатни илмий ташкил қилиш тамойилларига эга.
Шундай қилиб, фармацевтика профессионал фаолияти унга шахс сифатида жуда юқори талаблар қўяди.
1) муваффақиятга эришиш мотивацияси, муваффақиятга эришиш орзуси ва муваффақиятга олиб келиши мумкин бўлган фаолият ва ҳаракатлар ғояси ва фармацевтик муносабатлардаги муваффақиятсизликка йўл қўймаслик, бу эса шахснинг касбий салоҳиятини амалга ошириш,
2) ижобий "ўзини ўзи тушуниш";
3) ички назорат жойлари;
4) ўз-ўзини англаш, юксак даражадаги шахсий камолот ва шахсий бўлиш зарурияти;
5) мустақиллик ва мустақиллик (шахсий эркинликнинг юқори даражаси).
1.2. Шахсият тузилиши
Аввало, биз шахсият таърифини берамиз.
Шахсият - шахснинг ижтимоий муносабатларга жалб қилиниши билан ажралиб турадиган фаолият тури ва алоқаси сифатида шахснинг тизимли сифати
1. Шахснинг диққат марказида. Унда эътиқодлар, дунёқарашлар, идеаллар, интилишлар, қизиқишлар, истаклар мавжуд.
2 Субстудия тажрибаси. Бу одатлар, қобилиятлар, кўникмалар, билимларни ўз ичига олади. Ушбу инфраструктура биологик жиҳатдан анча ижтимоий.
3. Кўзгу шаклларининг тузилиши. У ҳиссиёт, ҳис қилиш, фикрлаш, хотиржамлик, ирода, эътибор, ҳис-туйғулар, ҳиссиётлар каби ақлий жараёнларни ўз ичига олади.
4. Биологик инфраструктура. Турмуш, жинс, ёш, фармакологик жиҳатдан аниқланган хусусиятларни ўз ичига олади.
Мен мукаммалман - шахснинг ўзини қандай кўришни билиши ҳақидаги фикри билан боғлиқ муносабатлар.
Одамлар ҳар доим ўз нуқтаи назарлари ва эътиқодларига мувофиқ ҳаракат қилмайди. Уларнинг хатти-ҳаракати ижтимоий қабул қилинмаслиги туфайли ўзгартирилиши ёки чекланиши мумкин.
1.4. Инсоннинг бенуқсонлиги парадигмаси
Инсоннинг яхлитлиги - бу шахсий хусусият, бу мураккаб ижтимоий интегратсиялашган тирик биологик тизим сифатида инсон организмининг турли даражалари ўртасидаги самарали ўзаро таъсирнинг натижасидир. Бундай ҳолда, биз шахсий ва қизиқиш-фаоллик даражалари ҳақида гапирамиз.
Инсон даражасида систематик омил - бу унинг фаолиятига нисбатан ҳиссий, билим ва қизиқишларига муносабат сифатида қараладиган шахснинг йўналиши. Шахснинг ўзига хос фазилатлари ва фазилатларининг ўзаро таъсирини ташкил этувчи шахснинг йўналтирилганлиги уларнинг ажралмас шовқинининг якуний натижасидир.Фармацевт учун энг муҳим шахсий фазилатлар: жавоблилик, бағрикенглик, хушмуомалалик, эҳтиётлик, аниқлик, кечикиш, жиддийлик.Ўқиш даврида профессионал муҳим фазилатларни ривожлантириш ва чуқурлаштириш мумкин.
2. Шахснинг табиати ва кўриниши.
Физиология инсоннинг ташқи қиёфаси билан унинг ўзига хос турига боғлиқлиги ҳақидаги таълимотдир, бунинг натижасида бу типдаги психологик хусусиятлар (шу жумладан белгилар) ташқи белгилар билан белгиланиши мумкин.
Do'stlaringiz bilan baham: |
