maʻruza: Umumiy energetika tarixi. Reja: Umumiy energetika. Energetikani boshlanish tarixi

 
Oʻzbekistonda energetikani boshlanish tarixi. 

Maʼlum boʻlishicha, Oʻzbekistonda energotizim boʻyicha ilk qadam bundan 

rosa 110 yil muqaddam, 1909 yilda qoʻyilgan. Toshkentning Dizelnaya koʻchasi 
boʻylab qatnovchi tramvay uchun 135 kVt.soatli dizel elektronstansiya ishga 
tushirilgan. 1913 yilga kelib aholiga ham elektr energiyasi etkazila boshlangan va 
2 km.lik dastlabki liniya tortilgan. Oʻtgan asrning 20-30 yillarida faol tarzda 
gidroelektrostansiyalar qurila boshlangan va eng qizigʻi ularning aksariyati hozirgi 
kunda ham shlab turibdi.
 
Ikkinchi jahon urushi paytida ham yirik elektrostansiyalar, jumladan Angren 
IESi ham ishga tushirilgan va ularning quvvati bilan okkupatsiya qilingan 
hududlardan koʻchirib kelingan zavod-fabrikalar ishlagan.
 
Mustaqillikdan keyin ishga tushirilgan Tolimarjon IESi yillik 900 megavatt 
quvvati boʻyicha Markaziy Osiyoda tengi yoʻq hisoblanadi.
 
Respublikaning eneretika tizimidagi 49 tashkilotda 45 mingdan ortiq kishi 
mehnat qiladi. Elektr energiyasi shlab chiqarishda 80 foiz gaz, 6 foiz koʻmir, 2-
2,5 foiz mazut kabi yoqilgʻilardan foydalaniladi. 
Sohaning yillik aylanma mablagʻi 13 trln soʻm atrofida boʻlgani holda 2019 
yilda 783 mlrd soʻm taʼmirlash ishlariga sarflandi. Xorijda umumiy tushumning 
kamida 10 foizi taʼmirlashga sarflanishi kerak, bizda bu koʻrsatkich 6-7 foizni 
tashkil qiladi. Kelajakda, 2021 yilga qadar barcha iste’molchilarni ASKUE 
tizimi orqali toʻlovga oʻtkazish rejalashtirilgan. 
Iste’molchilarni eng koʻp qiziqtirgan savol tabiiyki uzilishlarga qachon chek 
qoʻyilishi va oʻz energiya mustaqilligimizga necha yildan erishishimiz 
toʻgʻrisida boʻldi. 
Maʼlum qilinishicha, faqat issiqlik elektrostansiyalari orqali 2020 yildan 
boshlab shlab chiqarish hajmi har yili oʻrtacha 2-3 mlrd kVt
.
soatdan oshirib 
boriladi va 2025 yilga kelib hozirgi 58 mlrd kVt