Ma’ruza rejasi 1 Neft beraolishligini oshirishning yangi usullarni qo’llash

Aralashuvchi siqib chiqarish usullari
- bularga neftni siqib chiqarish 
jarayonida CO
2
suyultirilgan uglevodorod gazi (asosan, propan bilan), metanning 

---

C
2
-C
6
komponentlari boyitilgan aralashmasi hamda quruq gaz bilan (asosan metan) 
aralashishi natijasida hosil bo`ladigai sharoitdan foydalanish ko`zda tutiladi. 
Yuqorida sanalgan har bir usul o`z sharoitlariga ega bo`lib, u qatlamdagi 
suyuqliklarning fazali holatiga bog’liq bo`lgan sharoitlarga bog’liq. 
Quruq gazning neft' bilan aralashish holati yuqori bosim ostida sodir bo`lishi 
mumkinligini inobatga olib, u usulni qatlam bosimi 20 MPa dan ortiq sharoitda 
qo`llash tavsiya etiladi. Boyitilgan gaz bilan aralashish 10-20 MPa sharoitda sodir 
bo`lishi mumkin, suyultirilgan gaz va karbonat angidridni qo`llash 8-14 MPa 
sharoitda bajarilishi mumkin. Demak, bu usullarni 1000-1200m va undan ortiq 
chuqurlikda joylashgan qatlamlarga tatbiq etaversa bo`ladi. Bu usullarni qo`llagan 
vaqtimizda qatlamdagi neftning qovushqoqligi anchagina kam bo`lganligi (5MPa*s 
gacha) va uning qalinligi ham kichikroq bo`lganda (10 -15m dan kam) maqsadga 
muvofiq bo`lib, yaxshi natija kutsa bo`ladi. Bu usullarni iloji boricha 
o`tkazuvchanlik past bo`lgan qatlamlarda qo`llash maqsadga muvofiqdir, chunki 
boshqa hamma sharoitlari o`xshash bo`lib, o`tkazuvchanligi o`rtacha bo’lgan 
qatlamlarda suv haydash usuli ham yaxshi natija beraveradi. 
Suyultirilgan gaz usulini qo`llagan vaqtimizda qatlam harorati 96-97°C dan 
ortmasligi lozim, chunki undan ortiq haroratda suyultirilgan gaz bug’lanib, 
ko`zlangan natijani bermasligi mumkin. Boshqa usullarni qo`llashda harorat tufayli 
chegara mavjud emas. Boyitilgan gaz bilan neftni yuqori bosim ostida siqib 
chiqaradigan bo`lsak, neftga to`yinganlik 60-70 % dan kam bo`lmasligi maqsadga 
muvofiq.