Ma’ruza: O‘lchov tok transformatorlari Umumiy tushunchalar. Tok transformatorlarning konstrukstiyasi

15.3- rasm.

 

Optik-elektron

 

tok transformatorining struktura 

shemasi: 1 - birlamchi 

o'zgartirgich; 2 – yorug’lik diodi; 

3 - optik tizimi; 4 – yorug’lik 

o'tkazgichi; 5 - foto sezgir pribor; 

6 - kuchaytigich; 7 - o'lchov 

pribori 

 

---

modda  4  dan  o‘tib,  qutblanish  tekis-igink  magnit  maydon 

kuchlanganligiga,  ya’ni  o‘lchanayotgan  tokka  bog‘liq 

bo‘lgan  burchakka  buradi.  Qutblanish  tekisligining  anali-

zator 5 dan keyingi burilishini fotopriyomnikka tushayotgan 

yorug‘lik  oqimi  intensivligining  o‘zgarishidan  bilish 

mumkin. Yorurlik oqimi izolyatsiyalovchi kolonka 6 ichidan 

yorug‘lik o‘tkazuvchi 7 bo‘yicha uzatiladi. Fotopriyomniklyr 

yorug‘lik 

signalini  zlektr  signaliga  aylantirib,  u 

kuchaytirgich  11  da  kuchaytiriladi  va  o‘lchash  priborlariga 

uzatiladi. Bunday tok transformatorlari universal bo‘lib, ular 

yuqori va o‘ta yuqori kuchlanishli kurilmalardagi o‘zgarmas, 

o‘zgaruvchan  hamda  impuls  toklarini  o‘lchash  uchun 

mo‘ljallangan.  O‘lchanayotgan  impuls  fotopriyomnikka 

deyarli bir onda uzatiladi. 

Tok  transformatorlarining  uzatuvchi      qurilmasi   

modulyator  va,    yorug‘lik  diodidan  tashkil  topgan 

konstruksiyalari  ham  bor.  Yarim  o‘tkazgichli  yorug‘lik 

diodining  yorug‘lik oqimi o‘lchanayotgan tok I bilan uning 

fazasiga bog‘liq. 

750  kV  va  2000  A  li  chastota  modulyasiyali  optik 

elektron (OETT4) tok transformatorida to‘rtta optik kanallar 

bo‘lib, ulardan biri o‘lchash va uchtasi himoya uchun. Har 

qaysi  kanal  o‘zining  birlamchi  o‘zgartirgichi  bilan 

bog‘langan. O‘lchash kanali 1,2I

nom

 toklarda normal ishlash 

uchun  mo‘ljallangan  bo‘lib,  bunda  xatolik  1%dan 

oshmaydi.  Muhofaza  kanallari  20I

nom

  toklarda  ham 

impulslarni o‘zgartirmay uzata oladigan qilib hisoblangan. 

Optik  elektron  o‘lchash  transformatorlari  tok  bilan  kuchlanish  kontrol  qilibgina 

qolmay,  balki  kurilmaning  quvvatini  (to‘la,  aktiv  va  reaktiv),  uning  qisqichlaridagi 

qarshiligini, shuningdek, tok bilan kuchlanish oniy qiymatlarining noldan o‘tish momentini 

ham kontrol qilish imkonini beradi. 

OET  larni  750  kV  va  undan  yuqori  kuchlanishli  kurilmalarda,  shuningdek, 

kuchlanishi 10—24 kV li katta toklarni (20—50 kA), o‘tish rejimlarning parametrlarini va 

impuls toklarini o‘lchashda ishlatish maqsadga muvofiq. 

 

Sinov savollari 

1.  O‘lchov tok transformatorlarni konstrsksiyasi va vazifasi.  

2.  Tok transformatorining xatosi nimaga bog‘liq?  

3.  Optik - elektron o‘lchash transformatorlari. 

4.  Tok transformatorlarini ishlash rejimi? 

15.4-rasm. OETTF optik-

elektron tok transformatorining 

funksional sxemasi