Foydalaniladigandarsliklarvao’quv
qo’llanmalarro’yxati
Asosiydarsliklarvao’quvqo’llanmalar
KarimovI. Yuksakma’naviyat-engilmaskuch. T.: “Ma’naviyat”, 2008
Normatov U. Umidbaxsh tamoyillar T.: «Ma’naviyat»-2000
Normatov U. Tafakkur yog’dusi. T.: 2005
Sarimsoqov B. Badiiylik asoslari va mezonlari. T.: 2004
RasulovA. Badiiylik-bezavolyangilik. T.:-“SHarq” NMAK, 2007
RahimjonovN. Mustaqillikdavrio’zbekshe’riyati. T.: «Fan» 2007
Qo’shimchaadabiyotlar
Abdulla Oripov. Saylanma. Tanlangan asarlar. 1-4 jildlar. T.: «SHarq» 2000-2001.
Azim Suyun. O’zlik. T.: «SHarq» 1999
Alixonto’ra Sog’uniy. Turkiston qayg’usi. T.: «SHarq» 2003.
Bahrom Ro’zimuhammad Kunduz sarhadlari T.: «Mehnat» 1999
JamolKamol. Asrbilanvidolashuv, saylanma. 1 jild. T.: Fan, 2007
JonridAbdullaxonov. Hayotabadvaslayyomidir. T.: «Yangiasravlodi» 2004
Zebo Mirzo Nur kukunlari. T.: «Yangi asr avlodi» 2004.
Zulfiya Qurolboy qizi. Yovuzlik farishtasi. T.: «Yangiasravlodi» 2005
Karimov H. Nasr baxshisi. T. Murod adabiy portreti. T.: «Yangiasravlodi» 2003
Mirpo’lat Mirzo. Saylanma. T.: «SHarq» 2004.
Muhammad Ali Abadiy sog’inchlar. Roman-xronika. T.: «Adabiyotjamg’armasi» 2005
N. Norqobilov. Ovuloralaganbo’ri. T.: «SHarq» 2005
NorqobilQ. Kulib tur, azizim. Qissalar. T.: «SHarq» 2004
Omon Matjon. Xaloskor ruh. Badiha qissa T.: «Ijod uyi» 2004
Rauf Parfi. So’nggi vido. T.: «O’zbekiston Milliy kutubxonasi» nashriyoti 2006
Salomat Vafo. Tilsim saltanati. Roman va hikoyalar. T.: «SHarq» 2004
Sirojiddin Sayyid. Qaldirg’ochlarga ber ayvonlaringni T.: «SHarq» 2005.
To’ra Sulaymon. Sayhon. SHe’r, doston. T.: «SHarq» 2003
To’raevD. Davrvaijodmas’uliyatiT.: «Yangiasravlodi» 2004
Usmon Azim. Jodu. Nasr, drama. T.: «SHarq» 2003
Usmon Azim. Ko’z. SHe’rlar. T.: 2001
Uchqun Nazarov. CHayon yili. T.: «SHarq» 2003
O’zbek modern she’riyati. T.: «Yangi asr avlodi» 2003
FaridaAfro’z. «Ushshoq». «SHarq» 2004
X. Bobomurodova. Vatanyagonadir. T.: «SHarq» 2002
X. To’xtaboev. Sariq devni minib T.: «SHarq» 2000
Halima Xudoyberdieva. Saylanma. T.: «SHarq» 2000
Xosiyat Rustamova. Najot. T.: «Ma’naviyat» 2003.
SH. Xolmirzaev. Saylanma. 1 jild T.: «SHarq» 2003.
SHavkat Rahmon. Saylanma. T.: «SHarq» 1997.
SHukur Qurbon. Arba’in. T.: «O’zbekiston Milliy kutubxonasi» nashriyoti 2004
E. SHukur. Hamal ayvoni. T.: «SHarq» 2002
Erkin A’zam. Kechikayotgan odam. T.: «SHarq» 2002
Erkin Vohidov. Saylanma. 3 jild. T.: «SHarq» 2000-2001
Kirish
“Hozirgiadabiyjarayon” fanibevositaadabiyjarayondagiyangilanishlardantalabalarniboxabarqilishibilanbirgaularnibaholashgao’rgatadi. Amaliyjihatdanesatalabaadabiyjarayonningfaolishtirokchisigaaylanadi. “Hozirgiadabiyjarayon” faninafaqato’zbekadabiyoti, balkijahonadabiyotidakechayotganyangilanishlardanhamtalabanixabardorqiladi. Fananashundaymasalalaribilandolzarblikkasbetadi.
“Hozirgiadabiyjarayon” fanitalabanifaolkitobxonlikka, badiiyasarnitahlilqilaolishmalakasinihosilqilishga, turliuslubgamansubijodkorlarto’g’risidayaxlittasavvurberishijihatidanahamiyatlisanaladi.
Fanningmaqsadivavazifalari
Mazkurfannio’qitishningasosiymaqsadi – adabiyjarayondagiasosiytamoyillaryuzasidanchuqurbilimberish, epik, lirik, dramatikasarlarninghozirgidavrbilanbog’liqqirralarini, xususan, milliyistiqlolg’oyalarigadaxldorjihatlarinitalabalargauqtirishmazkurfanningasosiymaqsadihisoblanadi.
Fannio’qitishningvazifalari:
Engmuhimepik, lirik, dramatikasarlarnitahlilqilish;
Adabiytanqidchilikbilanhozirgiadabiyjarayonnibog’labtushuntirish;
Bugungiadabiyotdakechayotganjarayonlarnitahlilqilish;
o’zbekadabiyotiningbugungiholatinidunyoadabiyotidakechayotganjarayonlargaqiyoslash;
talabanibadiiyasarnitushunib, anglab, tahlilqilibo’qishgao’rgatish;
badiiyijodfalsafasini, psixologiyasiniadabiysiymolarningijodlabaratoriyasimisolidatushuntirishvaboshqaqatormasalalarushbufanningvazifalarigakiradi.
Fanbo’yichatalabalarningbilim, ko’nikmavamalakalarigaqo’yiladigantalablar
“Hozirgiadabiyjarayon” fanidasturiDavlatta’limstandartlari, namunaviydasturlargaqo’yiladiganilmiy-metodiktalablarasosidashakllantirilgan. “Hozirgiadabiyjarayon” fanibo’yichabakalavrhozirgiadabiyjarayonningasosiytamoyillari, bugungishe’riyato’zgarishidagi yetakchiomillar, hozirgishe’riyatningasosiyxususiyatlari, bugungio’zbekdostonchiligidajanrvashaklizlanishlari, liro-dramatikdostonlarxususiyati, nasriyasarlardagiyangilanishtamoyillari: iymonvae’tiqodmasalasiningbadiiyifodasi, ijtimoiymasalalarvamilliyqadriyatlartalqini, modernruhidagiasarlartalqini, bugungidramaturgiyamuammolarihaqidatasavvurgaegabo’lishikerak.
Bakalavrtalabahozirgiadabiyjarayonfanidanshe’riyatdakomilinsonnishakllantirishdamilliyg’oyavamilliymafkuraningrolini, hozirgilirikqahramonningavvalgilirikqahramondanfarqini, hozirgilirikadadunyoviylikvailohiylikninguyg’unligi, hozirgio’zbekqissachiligidagiaxloqiy-ma’naviymuammolarvashaxsfojiasiningbadiiytalqinini, hozirigio’zbekromanihaqidagiqarashlarnibilishivaulardanfoydalanaolishilozim.
Talabamodernizmto’g’risidagibahslar, modernizmningo’zbekadabiyotigakiribkelishi, ekzistentsializmoqiminingxususiyatlarinitahlilqilaolishi,hozirgiromanlardadavr, muhit, e’tiqodmasalalari, tarixvatarixiyshaxslarganisbatanyangichaqarashlarningshakllanganliginikengo’quvchilarommasigatushuntirish, dramalardatarixiyvato’qimavoqealarnifalsafiybaholash, tarixiydramalardaayollarobrazivaularningruhiyatitasvirinitahlilqilish, hozirgiadabiyjarayongaxosqonuniyatlar, milliyistiqloldavridayaratilganbadiiy-estetikkashfiyotlarbo’yichaadabiysuhbatlaro’tkazish, hozirgiadabiyjarayondagibadiiyatnamunalarinitalqin, tahlilqilishvaulardanxulosalarchiqaraolishko’nikmalarigaegabo’lishikerak.
Fanningo’quvrejadagiboshqafanlarbilano’zarobog’liqligivauslubiyjihatdanuzviyligi
Talabalardahozirgiadabiyjarayonfanibo’yichabilimlarnishakllantirish, badiiyasarniterantahlilqilishmalakasinioshirishvauniamaliyotdatatbiqetishmuhimahamiyatgaega. Hozirgiadabiyjarayonfanimumtozadabiyot, adabiyotshunosliknazariyasi, falsafa, adabiytanqid, jahonadabiyotitarixivaboshqaijtimoiyfanlarbilanbevositabog’langan.
Bujarayonbevositaadabiy-ilmiy, ma’naviy-ma’rifiysohalardaamaliyahamiyatkasbetadi.
Fanningishlabchiqarishdagio’rni
Talabalardahozirgiadabiyjarayonfanibo’yichabilimlarnishakllantirish, badiiyasarlarniilmiy-estetiktahlilqilishgadoirmuayyanbilimgaegabo’lishvaularniamaliyotdatatbiqetishmuhimahamiyatgaega. Bujarayonbevositaadabiy-ilmiy, ma’naviy-ma’rifiysohalardaamaliyahamiyatkasbetadi.
Fannio’qitishdafoydalaniladiganzamonaviyaxborotva
pedagogiktexnologiyalar
“Hozirgiadabiyjarayon” faninio’zlashtirishdao’qitishningilg’orvazamonaviyusullaridanfoydalanish, yangiinformatsion-pedagogiktexnologiyalarnitatbiqqilishmuhimahamiyatgaegadir. Dasturdako’rsatilganmavzularma’ruza, amaliymashg’ulot, seminarmashg’ulotlarishaklidaolibboriladi, shuningdek, fanningdolzarbmasalalaritalabalargamustaqilta’limsifatidao’zlashtirishuchunberiladi. Fannio’zlashtirishdadarslik, o’quvvauslubiyqo’llanmalar, ma’ruzamatnlari, tarqatmamateriallar, texnikvositalardanfoydalaniladi. Ma’ruza, amaliyvaseminarmashg’ulotlarizamonaviypedagogiktexnologiyaning “munozara”, “aqliyhujum” singarimetodlariorqalihamdaslaydlarnamoyishibilano’tkaziladi.
Asosiyqism
Fanningnazariymashg’ulotlarimazmuni
Hozirgiadabiyjarayonningasosiytamoyillari. Adabiyjarayonvajahonadabiyotidagiyangiliklar, jamiyathayotinirealvaobrazliifodalash, xarakteryaratishdagio’zigaxosliklar: realistikvamodernistiktasviryo’li, hayotnihaqqoniyko’rsatishxususiyativatamoyili. Fanningvazifalari.
Globallashuvdavrio’zbekadabiyoti
Mustaqillikdavridayaratilganbadiiyasarlar. Yangilanishlarjarayonidainsonmohiyatimasalasi. Ommaviymadaniyatningkitobxonma’naviyatigata’sirimuammosi. Badiiyadabiyotdajanrlarsinkretizmimasalasi. San’atlararoaloqadorlik.
Modernadabiyotmohiyati: falsafiy-estetikasoslari
Hozirgio’zbekadabiyotidagirealistiktasvirvamodernyo’nalishiaromunosabatlar: bahslar, kontseptsiyalar, hozirgishe’riyat: engyangio’zbekpoeziyasidavaznlar, mavzular, lirikqahramon
Hozirgio’zbekshe’riyatidajanrlar
Hozirgishe’riyatningasosiyxususiyatlari. SHe’riyatdakomilinsonnishakllantirishdamilliyg’oyavamafkuraningroli. SHe’riyatdagishakliyizlanishlarshe’riyroman, hozirginasr: janriyizlanishlar.
Hozirginasrdahikoya, qissa, ocherk, esse, memuarningo’rni, vazifasi
Hozirgihikoyachilikdagiyangilanishtamoyillari. Hikoyajanrimohiyati. Undagiuslubiyizlanishlar. Hikoyadaqahramonmasalasi. Hozirgiqissachilikdagi yetakchitamoyillar. Janrtarixihaqidama’lumot. Qissaningjanrmohiyati. Qissamavzularitahlili. Tarixiy, detektiv, fantastik, badiiy-tahliliy, biografikqissalar. O’zbekqissalaridaqahramonmuammosi
Hozirgijahonromanchiligi
Jahonromanchiliginamunalari. Mustaqillikdavridayaratilgano’zbekromanigaxosxususiyatlar. Hozirgiromanlardafalsafiy-estetikasos-kontseptsiya, hozirgitarixiyromanlar, hozirgitrilogiyalar. Hozirgio’zbekromanchilidagijanriyizlanishlar.
Dramatikasarlardadavrvashaxsmuammosi
Hozirgidramaturgiyaningumumiyko’rinishi. Hozirgidramalarjanri, qahramonlar, tarixiyshaxslarhaqidagidramalarmuammosi. Mumtozasarlarninghozirgipaytdao’rganilishi, funktsiyasi. Hozirgiadabiyjarayongaxosqonuniyatlar.
Amaliymashg’ulotlarnitashkiletishbo’yicha
ko’rsatmavatavsiyalar
Amaliymashg’ulottalabalarnihozirgiadabiyjarayongadoirma’lumotlarbilanmustaqiltanishishga, ularniadabiyjarayondapaydobo’lganturlijanrdagiasarlarninazariyjihatdantahlilvatalqinqilishgayo’naltiradi. Talabalarto’plaganbilimlarinidarsvaqtidamunozarayokima’ruzako’rinishidahimoyaqiladi. Amaliymashg’ulotlardatalabalaradabiyjarayonfaniningo’zigaxosxususiyatlarigadoirilmiymasalalarnio’rganadilar.
Amaliymashg’ulotuchuntavsiyaetiladiganmavzular:
1.Jahonadabiyotining yetukasarlaribilantanishish. P. Kaeloning “Alkimyogar” vaCHingizAytmatovning “Tog’larqulayotganzamon” asari.
2.Hozirgio’zbekromanlaritahlili: “Boqiydarbadar”, “Ozod”, “SHovqin”.
3.Hozirgio’zbekqissalari. TMalik, E.A’zam, X.Do’stmuhammad, SH. Bo’taev, NazarEshonqul, N. Norqobilov
4.Hozirgihikoyachilik: janriyizlanishlar. X.Do’stmuhammad, N. Eshonqul, Qurolboyqizi, NurullohMuhammadRaufxon
5.Hozirgio’zbekshe’riyati. SH. Rahmon, U. Azim, H. Xudoyberdieva, X. Rustamova, B. Ro’zimuhammad, A. Said, A. Qutbiddin
6.Hozirgibolalaradabiyoti. X. To’xtaboev,A. Obidjonasarlari. GarriPoterromanlari.
7.Hozirgio’zbekdramaturgiyasi. U. Azim, SH.Boshbekov, Q.Norqobildramalari.
8.Yozmavaog’zakiadabiyotlararobog’liqlik.
Izoh: Mazkurro’yxatdagimavzulardanamaliymashg’ulotlaruchunajratilgansoatlarhajmigamosholdafoydalanishtavsiyaetiladi.
Seminarmashg’ulotlarinitashkiletishbo’yicha
ko’rsatmavatavsiyalar
Seminarmashg’ulotlaritalabalarnihozirgiadabiyjarayongaoidma’lumotlarbilanmustaqiltanishishga, adabiyjarayondagilirik, epik, dramatikasarlarnitahlilvatalqinetishgayo’naltiradi. Talabalaregallaganbilimlarinidarschog’idamunozarayokima’ruzashaklidahimoyaqiladi. Seminarmashg’ulotlaridatalabalarhozirgiadabiyjarayonnningbirqatorilmiymuammolarito’g’risidaamaliyko’nikmavamalakahosilqiladilar.
Seminarmashg’ulotlariuchuntavsiyaetiladiganmavzular:
1.Roman, qissa, hikoya, dramalardatarixiyshaxslartalqini.
2.Zamonaviyadabiyotdayoshlarxarakteri.
3.Yangio’zbekadabiyotidaMirzoUlug’bekxarakteri (M. SHayxzoda, O. Yoqubov,)
4.Hozirgio’zbeklirikasidagio’zigaxosliklar.
5.Hozirgio’zbekhikoyasidaqahramonlarmasalasi.
6.Hozirgikomediyalardagiyutuqvakamchiliklar.
7.Hozirgiesselar.
8.Hozirgio’zbekadabiyotidama’rifiymasalalarningbadiiytalqini.
Izoh: Mazkurro’yxatdagimavzulardanseminarmashg’ulotlariuchunajratilgansoatlarhajmigamosholdafoydalanishtavsiyaetiladi.
Mustaqilta’limnitashkiletishningshaklivamazmuni
Talabamustaqilishnitayyorlashdafanningxususiyatlarinihisobgaolganholda, quyidagishakllardanfoydalanishtavsiyaetiladi:
amaliymashg’ulotlargatayyorgarlik;
seminarmashg’ulotlarigatayyorgarlik;
darslikvao’quvqo’llanmalarbo’yichafanboblarivamavzularinio’rganish;
tarqatmamateriallarbo’yichama’ruzaqisminio’zlashtirish;
maxsusadabiyotlarbo’yichafanbo’limlariyokimavzulariustidaishlash;
talabaningo’quv, ilmiy-tadqiqotishlarinibajarishbilanbog’liqbo’lganfanbo’limlarivamavzularinichuquro’rganish;
faolvamuammolio’qitishuslubidanfoydalaniladigano’quvmashg’ulotlari;
masofaviyta’lim.
Mustaqilishuchunquyidagitopshiriqlarnibajarishtavsiyaetiladi:
1.Sahnagaqo’yilayotganbirortazamonaviyasargataqrizyozish.
2.“Yoshlik” jurnalidachopetilganbitta yetukhikoyanitalqinqilibberish.
3.“SHarqYulduzi” jurnalidachopetilganbittaromannitahlilqilish.
4.Hozirgiqissalarningumumiytavsifihaqidaso’zlabberish.
5.MahmudToyir, HalimaAhmedova, XosiyatRustamova, IqbolMirzoshe’rlaridaVatan, Istiqlolmavzusiningyoritilishi.
Izoh: Tavsiyaqilinganmazkurmavzulardanmustaqilta’limuchunuchunajratilgansoatlarhajmigamosholdafoydalanishmumkin.
Dasturninginformatsion-metodikta’minoti
“Hozirgiadabiyjarayon” faninio’qitishdata’limningzamonaviyinterfaolusullaridan, shuningdek, axborot-kommunikatsiyatexnologiyalaridan (taqdimotvaslaydlar) foydalanishko’zdatutilgan. Amaliyvaseminarmashg’ulotlarida “aqliyhujum”, “munozaralidars”, interfaolusullaridanfoydalaniladi. Darsjarayonidabadiiyasarlartahliliniamalgaoshirishda “kichikguruhlar”daishlashmetodiqo’llaniladi.
Foydalaniladiganadabiyotlarro’yxati
Rahbariyadabiyotlar
KarimovI. Yuksakma’naviyat-engilmaskuch. T.: “Ma’naviyat”, 2008.
KarimovI. Adabiyotgae’tibor – ma’naviyatga, kelajakkae’tibor. T.: O’zbekiston, 2009.
Asosiyadabiyotlar
NormatovU. Ijodsehri,T.: –SHarq, 2007.
RasulovA. Badiiylik – bezavolyangilik. T.: – SHarq, 2007.
Qo’shimchaadabiyotlar
AlimbekovA. Yulduzningbeshqirrasi. – T.: Muharrir, 2012.
A’zamE. SHovqin. T.: O’zbekiston, 2011.
Jo’raqulovU. Hududsizjilva. – T.: Fan, 2006.
Yo’ldoshevQ. Yoniqso’z. – T.: Yangiasravlodi, 2007.
KarimovB. Qodiriysog’inchi. – T.: Fan, 2004.
NormatovU. Ko’ngillargako’chganshe’riyat. –T.: 2006.
NormatovU. Ijodkorningdahlsizdunyosi. –T.: 2009.
RasulovA. Betakroro’zlik. – T.:Mumtoz so’z, 2009.
RasulovA. Uslub–iste’dodportreti. – T.: 2013.
SanjarSodiq. Ijodningo’ttizlahzasi. – T.: SHarq, 2005.
SultonI. Ozod. T.: SHarq, 2012.
Ulug’ovA. Qalbqandili. Akademnashr, 2013.
Do’stmuhammadX. Ijod – ko’ngilmunavvarligi. – T.: Mumtozso’z, 2010.
SHarafiddinovO. Ijodnianglashbaxti. –T.: SHarq, 2004.
O’zbekmodernshe’riyati. T.: Yangiasravlodi, 2003.
QuronovD. Zavqimdanbirshingil. –T.: 2013.
Qo’shjonovM. O’zbekningo’zligi. –T.: Meros, 1994.
G’afurovI. Hayo– xaloskor. –T.: 2006.
HamdamovU. Yangilanishehtiyoji. – T.: 2002.
HamdamovU. Badiiytafakkurtadriji. –T.: Yangiasravlodi, 2002.
HaqqulovI. Badiiyijodiqlimi. –T.: 2010.
Rasulova U. Hozirgi adabiy jarayon. Mumtoz so’z, 2014.
Elektronmanbalar
www.literature.uz
http://ziyonet.uz
http://natlib.uz
http://files.school-collection.edu.ru
http://slovar.lib.ru
http://ru.wikipedia.org
http://feb-web.ru
http://dic.academic.ru
http://www.traktat.com
http://www.licey.net
http://ruslit.info
http://www.megabook.ru
http://www.bukinistu.ru
http://www.tutoronline.ru
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI
ANDIJON DAVLAT UNIVERSITETI
Ro’yhatga olindi.
|
“Tasdiqlandi”
|
№ _________________
|
O’quv ishlari bo’yicha prorektor:
|
2018 “__” __________
|
________b.f.n. dots. A.Mamatyusupov
|
|
“____” __________2018-yil
|
HOZIRGI ADABIY JARAYON
FANINING
ISHCHI O’QUV DASTURI
Bilim sohasi: 100000 – Gumanitar
Ta’lim sohasi: 110000 – Pedagogika
Ta’lim yo‘nalishi: 5120100– Filologiya va tillarni o‘qitish (o‘zbek tili)
Do'stlaringiz bilan baham: |