Ma’ruza №6 Mavzu: Vertikal va qiya kon lahimlari mustahkamlagichi, mustahkamlash inshooti. Dars maqsadi

5- rasm. Stvol og‘zi mustahkamlagichi

Stvol og‘zi odatda ventilyasion yoki kaloriferli kanal, zaxira chiqish joyi va quvur-kabelli kanal bilan tutashadi. SHuning uchun krepda og‘iz qurishda keraklicha tuynuk qoldiriladi.

O‘t o‘chirish talablari bo‘yicha stvol og‘zida (zaxira chiqish yo‘li uchun devordagi teshikdan yuqorida) shaxta usti binosida yong‘in chiqqanda stvol kesimini zich yopadigan metalldan yong‘inga qarshi to‘siq o‘rnatiladi.

Stvolning stvol oldi maydonli lahimlar bilan tutashishida krepning kesishish joyidan kesishish joyidan har bir tomonga 10 m. gacha masofada yonmaydigan materiallardan krep tiklanadi. Bu qoida drenajli va qidiruv stvollari, shuningdek, erigan hamda muzlagan sochilmalardan o‘tadigan stvollarda tadbiq qilinmaydi. Agar stvol beton bilan mahkamlansa, unda tutashishga yondashganda jinslarning kuchli ochilib qolishi natijasida krep yo‘g‘onlashadi (qalinlashadi). Stvolning yo‘g‘onlashgan krepi 8- 10 m. yuqoriga quriladi. Krep monolitli temir betondan qilinadi yoki beton quyish davrida vaqtinchalik krepning metall halqalari qoldiriladi.

Katak qutili stvollarning stvol oldi maydonlari bilan tutashishi skipli tutashishdan farq qiladi. Katak qutili stvol gorizontal lahim bilan ikki tomonlama tutashishga ega, va bu tutashishi chegarasida lahim o‘zgaruvchan balandlikka ega bo‘ladi. Gorizontal lahimlarning eng yuqori balandligi stvol bilan tutashishda uzun o‘lchamli materiallar (relslar)ni o‘tkazish uchun qilinadi, bunda odatda stvolga katak quti ostidan yoki katak quti ustidan tushiriladi.

Foydali qazilmalarni berish uchun xizmat qiluvchi skipli stvollar stvol oldi maydonlari bilan bunkerli yuklovchi kameralar orqali tutashadi. Kichik sig‘imli bunkerli kameralar bevosita stvolga yondashadi. Agar stvollar yuqori unumdorlikka ega bo‘lsa, unda bunkerli kameralar ular sig‘imini oshirish uchun stvol yaqinida jinsli seliklarga joylashadi.

Har bir bunkerli kamera vagonetkalar ag‘dargichlari kamerasini, qiya kamerani (asliy ko‘mirli va rudali bunker) va skiplarning porsiyali yuklanishida dozalagichli qurilmani o‘rnatish uchun kamerani o‘z ichiga olgan lahimlar kompleksiga ega. Barcha kameralar kameralar qurish va krep turlarini ko‘zda tutuvchi maxsusu loyihalar asosida monolit beton yoki temir beton bilan mustahkamlanadi.

Stvollarning stvol oldi maydonlari lahimlari va bunkerli kameralar bilan tutashish tuzilmalari ular qurilishi texnologiyasini aks ettiruvchi rasmlarda berilgan.