Ma’ruza №4 Friktsion uzatmalar. Egiluvchan uzatish moslamalari

Ma’ruza №4

Friktsion uzatmalar. Egiluvchan uzatish moslamalari
Reja:

1.Friktsion uzatmalar

2.Tasmali uzatmalar

3.Zanjirli uzatmalar
1.Friktsion uzatmalar

Friktsion uzatma (lot. frictio- ishqalanish) - mexanik energiyani uzatish uchun o`z orasidagi ishqalanish kuchidan foydalaniladigan kinematik juftlik.

Friktsion uzatmada harakat yetaklovchi katokdan yetaklanuvchi katokka ular kontaktlashish joyida paydo bo`ladilagan ishqalanish kuchi ta`sirida uzatiladi. Rostlanmaydigan friktsion uzatmalar asosan silliq va shovqinsiz ishlaydishan asboblarda ishlatiladi. Rostlanadigan friktsion uzatmalar – variatorlar – 20 kVt quvvatgacha ega mashina yuritmalarida qo`llaniladi.

O`qlarni joylashishiga qarab friktsion uzatmalar tsilindrik (o`qlar parallel), konusli (o`qlar perpendikulyar) va lobovoy (o`qlar ayqash)larga bo`linadi (12.1-rasm).

Afzalliklari:

1.Xizmat ko`rsatish va konstruktsiyasining soddaligi;

2. Aylanma harakatning bir xilligi va shovqinsizligi;

3. Uzatma aylanishini to`xtatmasdan uzatish nisbatini bosqichsiz rostlash imkoniyati.

Kamchilmklari:

1. 
   Buksirovka paytida katoklar ishchi yuzalarining katta va har xil yeyilishi;
   
2. 
   Bosish kuchi ta`sirida val va podshirniklarda katta yuklamaning hosil bo`lishi;
   
3. 
   Katoklarning sirpanishi natijasida uzatish nisbatining doimiy bo`lmasligi.
   

Uzatma turi	Kinematik sxemadagi tasviri
Silindrik, tashqi. Katoklar aylanishi har tomonga bajariladi
Silindrik, ichki. Katoklar aylanishi bir tomonga bajariladi
Konusli. Aylanish yo`nalishini o`zgartiradi
Lobovoy uzatma