Ma’ruza №4 Friktsion uzatmalar. Egiluvchan uzatish moslamalari

12.3-rasm. Konusli friktsion uzatma
Konusli uzatmalarni hisoblashda geometrik diametr qiymatini qabul qilish g’altaklarning o`rtacha diametri D<sub>1</sub> va D<sub>2</sub> bo`yicha amalga oshiriladi (12.3-rasm).

Friktsion uzatmalarda katoklarni bir-biriga qisish kuchini yaratish kerak bo`ladi. Bu vazifani, ko`pincha, prujinalar bajarishadi.




12.4-rasm. Katoklarni prujina yordamida qisish
Katoklar bir-biriga F_pr kuch bilan qisilganda ular kontaklashadigan joyda ishqalanish kuchi F_f paydo bo`ladi, bu kuch aylantiruvchi kuch F<sub>r</sub> ni hosil qiladi (12.4-rasm). Uzatma normal ishlashi uchun F<sub>f</sub> ≥ F<sub>r</sub> sharti bajarilishi kerak. Bu shartning bajarilmasligi uzatmani buksovkaga va katoklarni yeyilishiga olib keladi. Ishqalanish kuchi F<sub>f</sub> qiymati aylantiruvchi kuch F<sub>r</sub> dan ilashish zahira koeffitsienti B qiymatiga katta bo`lishi kerak. B = 1,25...2,0 ga teng. Katoklar orasidagi ishqalanish koeffitsienti f o`rtacha quyidagicha bo`ladi:

• 
  po`lat yoki cho`yan charm teri yoki ferrodo bilan quruq f = 0,3 (ferrodo- friktsion, issiqka chidamli kompozit material);
  
• 
  shuning o`zi moy muhitida f = 0,1;
  
• 
  po`lat yoki cho`yan po`lat yoki cho`yan bilan quruq f = 0,15;
  
• 
  shuning o`zi moy muhitida f = 0,07.