Ma’ruza №32 Metallurgik pechlar qurilishida qo‘llaniladigan o‘tga chidamli materiallar. Pechning gazoxod sistemalari, uning havo kislorod va suv bilan ta’minlanishi Tayanch iboralar

O‘tga chidamli materiallarning tasniflanishi 
Metallurgik pechlar qurilishida qo‘llanilayotgan o‘tga chidamli materiallar tarkibiga 
ko‘ra 20 ta guruhni birlashtirgan 8 ta sinfdan iborat: 
I. Kremniy oksidli 
a) dinasli, tarkibida SiO
2
ning miqdori 90%dan kam bo‘lmasligi kerak; 
b) kvarsli shisha, SiO
2
ning miqdori 99 % dan ortiq; 
P. Alyumosilikatli 
a) yarim kislotali, tarkibida odatda 70-80 % SiO
2
va A1
2
O
3
30 % dan kam bo‘lishi kerak; 
b) shamotli, tarkibini 30 % dan 45 % gacha A1
2
O
3
tashkil qiladi; 
v) yuqori alyumosilikatli tarkibida A1
2
O
3
45 % dan ko‘p bo‘lishi kerak; 
III. Magnezitli 
a) magnezitli, tarkibida magniy oksidi MgO ning miqdori 85 % dan kam emas; 
b) dolomitli, CaO va MgO larining miqdori (molekulyar miqdorda) bir-biriga yaqin yoki 
MgO ning ortiqroq; 
v) foresterli, tarkibi MgO va SiO
2
lar iborat bo‘lib, ularning molekulyar nisbati 
taxminan 1ga teng yoki MgO ning miqdori ortiqroq; 
g) shipinelli, MgO ·Al
2
O
3
, shuningdek Sr
2
O
3
shpineldan tashkil topgan; 
IV. Xromli
a) xromli, tarkibida Sr
2
O
3
30 % oralig‘ida bo‘ladi; 
b) xrommagnezitli, tarkibi 10-30 % Sr
2
O
3
va 30-70 % MgO dan iborat; 
V. Uglerodli 
a) grafitli, tarkibini 30-60 % ni C tashkil qiladi; 
b) koksli, tarkibini 70-90 % ni C tashkil qiladi; 
VI. Sirkoniyli 
a) sirkonli, ZrO
2
* SiO
2
sirkon mineralidan tayyorlanadi; 
b) sirkoniyli, ZrO
2
dan tayyorlanadi; 
VII. Oksidli 
a) berilliy oksididan tayyorlangan mahsulot; 
b) toriy oksididan tayyorlangan mahsulot; 
v) seziy oksididan tayyorlangan mahsulot;