Маъруз бошқариш тизимига кириш режа: 1

Gidrostatik sath o’lchagich
Gidrostatik sath o’lchagich sig’imdagi suyuqlikning balandligi h, solishtirma og’irligi va erkin tushish tezligi orqali aniqlanadi:
P=_{ }
Gidravlik bosimni aniqlashga asoslangan.
Agar qurilmadagi gidravlik bosim biror yordamchi sig’imdagi suyuqlik bosimiga nisbatan aniqlansa, u holda tenglama;
P=_{ 2}
ko’rinishida yoziladi.
10.7-rasm yopiq tizimda sath o’lchash sxemasi keltirilgan. 10.7-rasmda ochiq tizimdagi sathni havo bosimi yordamida o’lchash sxemasi keltirilgan. Bu yerda suyuqlik sathiga qarab gidrostatik bosim o’zgaradi va bu bosim trubkadan chiqayotgan havo bosimiga ta’sir etib, h=f(p).

10.7- rasm. Yopiq tizimda sath o’lchash sxemasi	10.8-rasm. Ochiq tizimdagi sathni havo bosimi yordamida o’lchash sxemasi

Elektromagnitli sarf o’lchagich chizmasi 10.9 - rasmda keltirilgan, o’lchanayotgan yuza kesmasi chizmada tasvirlangan. Truba nometall materialdan yasaladi va hosil bo’lgan EDS o’lchash uchun (2,3) elektrodlar o’rnatilgan, elektrodda yozilgan zaryadlar kuchaytirgich (5) ga yuboriladi kuchaytirgichdan o’lchovchi qurilmaga (6) o’tkaziladi.

10.9 – rasm. Elektromagnitli sarf o’lchagich chizmasi

10.10-rasm. O’zgaruvchan magnit maydonli elektromagnitli sarf o’lchagich

O’zgaruvchi magnit maydonda magnit induksiya:
B=B_maxsin_{ }
Tenglama a,b,v asosida
E=V_o’rtD*B_maxsin_{ } yoki,
E=_{ } B_maxsin_{ }
Ultratovushli sath o’lchagichlar
Ultratovush yordamida suyuqlik va sochiluvchi moddalarni sathini o’lchash mumkin. Ultratovushli satx o‘lchagich, ultraovoz qabul qiluvchi qurilmadan (priyomnik) iborat bo‘ladi. 10.11-rasmda ultratovushli qurilma sxemasi keltirilgan, chizmadan ko‘rinib turibdiki, suyuqlikda yuqori chastotali ovoz yutilishi (10.11-rasm, a) yoki ovoz suyuqlik sirtiga urilib aks sado beradi va qaytgan ovoz to‘lqinlari qabul qiluvchi qurilmaga kelib tushadi (10.11-rasm, b). Bu holda ovoz to‘lqin tushish va qaytish vaqti hisoblanib, undan satx ko‘rsatkichiga aylantiradi.

10.11 – rasm. Ultratovushli sath o’lchash sxemasi: 1-nurlatgich, 2-qabul qilgich.