Marketing tadqiqotlari

2.
 
Tovar tadqiqotlarining yo'nalishlari. 
 
Marketing tadqiqotlarida tovarni tadqiq etish quyidagi yo'nalishlarda olib boriladi: 
 
Yangi tovarlar ishlab chiqish buyicha izlanishlar olib borish 
 
 Savdo markasi obro'yini tadqiq qilish 
 
 Tovarlarni testdan o'tkazish 
 
 Tovar o'ramasini tadqiq etish  
 
 Tovarning hayot davrini tahlil qilish 
 
 Tovarlardan foydalanish sohalari tadqiqotlari. 
Bunda  asosan  marketing  tadqiqotlarining  so'rov,  kuzatuv,  eksperiment  uslublari  keng 
qo'llaniladi. 
 
Yangi tovarlarni ishlab chiqish tadqiqotlari. 
Tovar  tadqiqotlarining  muhim  yo'nalishlaridan  biri  yangi  mahsulot  bo'yicha  izlanishlar 
bo'lib  hisoblanadi. Chunki zamonaviy  bozor sharoitida raqobatchilardan o'zish  maqsadida doimiy 
ravishda assortimentni yangilab, iste`molchilar qiziqishini saqlab turish muhimdir. Yangi mahsulot 
mavjud  mahsulotning  modifikatsiyasini  yoki  iste`molchi  muhim  deb  hisoblaydigan  yangilikni 
kiritishni  nazarda  tutadi.  Iste`molchi  yangi  va  takomillashgan  mahsulotlarni  xohlaydi  va  kutadi. 
Raqobatchilar  ham  ularni  bunday  yangiliklar  bilan  ta`minlash  uchun  barcha  harakatlarni  amalga 
oshiradilar. Demak, har bir firmada yangi tovarlarni ishlab chiqarish dasturi bo'lishi kerak. 
Korxona yangiliklarga ikki yo'l bilan ega bo'lishi mumkin. Birinchidan, chetdan sotib olishi 
yo'li  bilan,  ya`ni  qandaydir  firmani  yoki  birovning  tovarini  ishlab  chiqarish  uchun  patent  yoki 
litsenziyaga  eãà  bo'lish  hisobiga  yoki  franchayzing  huquqi  asosida.  Ikkinchidan,  o'z  harakatlari 
tufayli,  ya`ni  o'zida  tadqiqotlar  va  ishlanmalar  bo'limini  yaratish  orqali.  "Yangiliklar"  deganda 
mavjud tovarlarning original,  yaxshilangan  variantlari  va  modifikatsiyalari, shuningdek,  markalar 
ham nazarda tutiladi. 
Mahsulot  yangiliklari,  ya`ni  yangi  mahsulotlarning  yaratilishi  va  o'zlashtirilishi 
differentsiatsiya  ¸êè  diversifikatsiya  shaklida  amalga  oshirilishi  mumkin.  Masalan,  mahsulot 
differentsiatsiyañè  o'zlashtirilgan  bozorga  firmaning  mahsulot  dasturida  mavjud  mahsulotlar 
asosida  ishlab  chiqilgan  yangi  mahsulotlarning  chiqarilishini  tahlil  qiladi.  Bunga,  bir  tomondan, 
iste`molchilar  orasida  ehtiyojlar  differentsiatsiyasining  chuqurlashuvi,  boshqa  tomondan  esa, 
huquqiy aktlar (masalan,  har  xil  bozorlarda, ayniqsa chet el  bozorlaridagi turli  xil talablar) sabab 
bo'lishi mumkin. 
Diversifikatsiya  deganda  korxonaning  sotish  dasturini  yangilash  tushuniladi.  U 
quyidagilardan iborat: 
-  korxona  ishlab  chiqarish-texnologik,  ta`minlash  va  sotish  jihatidan  eski  mahsulotga  bog'liq 
bo'lgan, lekin yangi iste`molchilar yoki bozorlar uchun mo'ljallangan